صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1400/12/05
برگزار شده توسط: استان کردستان/ شهر سقز
موضوع
بررسی تحقق بزه جعل اسناد سجلی ولی قهری توسط مادر صغیر
پرسش
خانم شمسی به دلیل اختلافات بوجود آمده با همسرش منزل مشترک را ترک کرده و به همراه فرزند 8 ساله‌‌اش به منزل پدری در شهر دیگری بازگشته و به جهت این که ثبت نام مدرسه فرزند نیاز به اذن و اجازه ولی قهری دارد، بدون اجازه همسرش با توجه به مدارکی که از همسرش در اختیار داشته اقدام به معرفی برادرش به جای همسرش به مدرسه می‌نماید و برادرش به‌عنوان پدر صغیر اقدام به جعل امضای ولی قهری می‌نماید و پس از مدتی شوهر از موضوع مطلع می‌گردد و اقدام به شکایت جعل و سوءاستفاده از سند مجعول علیه همسرش و برادر همسرش می‌نماید. حال شما به‌عنوان بازپرس پرونده چه تصمیمی اتخاذ می‌کنید؟
نظر هیات عالی
رفتار موضوع پرسش ارتکاب جعل به وسیله دایی دانش‌آموز و استفاده از سند مجعول از سوی مادر مشارالیه است.
نظر اکثریت
اگرچه انگیزه مرتکب جرم در بزه ارتکابی می‌تواند مشمول ماده 38 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 از موارد تخفیف مجازات باشد؛ لکن انگیزه در اصل وقوع جرم تاثیری ندارد و جرم جعل را از این جهت جرمی علیه آسایش و مصالح عمومی دانسته‌اند که جعل اسناد در اعتماد افراد جامعه به اسناد تنظیمی موثر است و موجب مخدوش ساختن اعتماد افراد جامعه می‌گردد و حتی اگر در نهایت اقدام زوجه را از روی شرافت بدانیم و این‌گونه توجیه شود که اقدام وی به صلاح صغیر بوده باز هم نمیتوان عمل وی را رافع مسئولیت کیفری دانست.
نظر اقلیت
رکن رکین جرم جعل به قصد تقلب (اضرار به غیر) است که در سوال مطروحه نه تنها ضرر و خسارتی به ولی قهری وارد نمی‌گردد بلکه موجب رشد و تعالی صغیر در امر آموزش می‌گردد و در جرم جعل، آنچه اهمیت دارد این است که آیا تحقق این عمل موجب ضرر مادی و معنوی به غیر شده است یا خیر. صرف استفاده یا شبیه‌سازی از اسناد دیگری بدون ایراد ضرر به غیر را نمیتوان مشمول جرم جعل و مرتکب را مستحق مجازات دانست.