تاریخ نظریه: 1399/01/05
شماره نظریه: 7/98/2026
شماره پرونده: ک6202-2/681-89
استعلام:
در خصوص محکومین به قصاص نفس که در راستای ماده 612 قانون مجازات اسلامی (تعزیرات) به حبس محکوم می‌شوند آیا مدت مجازات تبعی محکوم‌علیه -با توجه به محکومیت اولیه به قصاص -مشمول بند «الف» ماده 25 قانون مجازات اسلامی است یا حسب میزان حبس تعیین شده، مشمول بند «ب» یا «پ» ماده مذکور می‌شود؟ به عبارت دیگر آیا توقف اجرای حکم اصلی موضوع بند «الف» ماده 25 مواردی مانند سقوط قصاص را در برمی‌گیرد ؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
نظریه اکثریت: درفرض سوال، چون با گذشت اولیای دم اجرای قصاص منتفی می‌شود، اجرای مجازات تبعی آن نیز منتفی است و محکومیت حبس موضوع ماده 612 قانون مجازات اسلامی (تعزیرات) مصوب 1375، مجازات مستقلی است که به لحاظ اخلال در نظم عمومی و صیانت و امنیت جامعه یا بیم تجری مرتکب یا دیگران به استناد ماده مذکور صادر شده است. لذا مدت زمان اجرای آثار تبعی این محکومیت (که تعزیر درجه چهار است) با توجه به تبصره 2 ماده 25 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 و طبق بند «ب» همین ماده سه سال است.
نظریه اقلیت: صرف نظر از این که شمول بند «ب» ماده 25 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 در فرض مطروحه با توجه به این که شروع زمان محرومیت از حقوق اجتماعی (اجرای مجازات تبعی) از هنگام اتمام اجرای محکومیت اصلی است و به ضرر متهم و برخلاف اصل تفسیر مضیق قوانین کیفری است، مع ذلک با توجه به این که در قوانین فعلی اصولاً جرم قتل عمد غیر قابل گذشت است و با فرض گذشت شکات نیز ماده 612 قانون مجازات اسلامی (تعزیرات) مصوب 1375 آن را تحت شرایط مذکور در ماده که غالباً وجود دارد، قابل مجازات می‌داند و صرف گذشت از جنبه مجازات قصاص نفس آن را مشمول تبصره 2 ماده 25 قانون فوق‌الذکر نمی کند، بنابراین فرض مطروحه مشمول بند «الف» ماده اخیرالذکر است./