تاریخ نظریه: 1400/05/20
شماره نظریه: 7/1400/405
شماره پرونده: 1400-186/2-405 ک
استعلام:
آیا توهین به مراجع بزرگ تقلید طبق ماده 513 قانون مجازات اسلامی تعزیرات مصوب 1375 از باب توهین به مقدسات اسلام قابل مجازات است؟ اگر مطابق این ماده قابل مجازات نیست مستند قانونی را بیان نمایید.
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
منظور از «مقدسات اسلام» در ماده 513 قانون مجازات اسلامی تعزیرات مصوب 1375، اشخاص، اشیاء و اموری است که جزء ارکان یا ضروریات دین اسلام باشد و انکار آن‌ها مستلزم انکار دین و اهانت به آن‌ها مستلزم اهانت به اساس دین اسلام باشد و تمام مذاهب اسلامی در مقدس بودن آن‌ها اتفاق نظر داشته باشند؛ همانند ذات احدیت، قرآن مجید، پیامبر اکرم، کعبه و... ؛ بنابراین اموری را که هر چند بر اساس موازین اسلامی قابل احترام و با ارزشند، اما نمی‌توان آن‌ها را «مقدس» شمرد، در تعریف «مقدسات اسلام» جای نمی‌گیرند؛ همانند پدر و مادر، معلم، آبروی مومن، قبور صلحا و اولیاء و.... بر این اساس و با عنایت به تفسیر مضیق نصوص کیفری و لحاظ قاعده درا، «مراجع تقلید» هر چند قابل احترام و تکریم‌اند، اما توهین به آن‌ها به طور خاص جرم‌انگاری نشده است، و مشمول عمومات توهین به افراد در قوانین کیفری است. بند 8 ماده 6 قانون مطبوعات «اهانت به دین مبین اسلام و مقدسات آن» و همچنین «اهانت به مقام معظم رهبری و مراجع مسلم تقلید» که توهین به مراجع مسلم تقلید را مستقل از مقدسات اسلام ذکر کرده است، موید این برداشت است.