صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1382/03/03
برگزار شده توسط: استان بوشهر/ شهر دشتی
موضوع
مسئولیت متصدی حمل ونقل در مقابل شرکت بیمه در قبال خسارت به وجود آمده ناشی از عدم تعلیمات لازمه
پرسش
چنان‌چه خسارت کالا ناشی از عدم تعلیم ارسال‌کننده باشد، آیا متصدی حمل و نقل مسئولیت پرداخت به شرکت بیمه که کالای متعلق به ارسال‌کننده را بیمه کرده است، دارد؟
نظر هیئت عالی
: با توجه به ماده 379 قانون تجارت و نکات مصرح در آن ارسال‌کننده موظف است آن نکات را تعیین و به اطلاع متصدی حمل و نقل برساند، لذا در فرض سوال مسئولیتی در قبال خسارت به وجود آمده ناشی از عدم تعلیمات لازمه، متوجه متصدی حمل و نقل نیست. بنابراین، نظر اول اعلام شده تأیید می‌شود.
نظر اتفاقی
نظر اول: عدم تعلیم ارسال‌کننده، مطابق مقررات ماده 379 قانون تجارت، مسئولیتی را متوجه متصدی حمل و نقل کالا نمی‌کند، زیرا مسئولیت، زمانی متوجه شخص، اعم از حقیقی یا حقوقی می‌شود که در کار خود سوءنیت داشته یا مرتکب تقصیری شده باشد و تقصیر اعم از بی‌احتیاطی و بی‌مبالاتی و عدم رعایت نظامات و عدم مهارت است که در مانحن‌فیه متصدی حمل و نقل نه مسئولیتی دارد و نه تقصیری از ناحیه وی سر زده است. همان‌طور که در سوال آمده است، ورود خسارت به کالا ناشی از عدم تعلیمات لازم به متصدی حمل و نقل است. بنابراین، با این فرض که متصدی حمل و نقل اطلاعی از نواقص کالای صادره نداشته باشد و عرف تجاری نیز کنترل آن را از متصدی حمل و نقل نخواهد، مسئولیتی متوجه متصدی حمل و نقل در قبال شرکت بیمه نیست.
نظر دوم: به موجب ماده 30 قانون بیمه مصوب 1316/2/7، بیمه‌گر در حدودی که خسارات وارده را قبول یا پرداخت می‌کند در مقابل اشخاصی که مسئول وقوع حادثه یا خسارت هستند، قائم‌مقام بیمه‌گذار خواهد بود و اگر بیمه‌گذار اقدامی کند که منافی با حق مزبور باشد، در مقابل بیمه‌گر مسئول شناخته می‌شود. بنابراین، در موضوع سوال که ارسال‌کننده خود بیمه‌گذار است، تقصیر نموده است، متصدی حمل و نقل مسئولیتی ندارد. به علاوه هیچ بیمه‌گری نمی‌تواند به بیمه‌گذار خود به علت تقصیر رجوع کند، چرا که تقصیر در بسیاری از انواع بیمه‌ها از شرایط تحقق حق بیمه می‌باشد. بنابراین، در فرض سوال شرکت بیمه حق مراجعه به هیچ یک از طرفین را ندارد.