صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1397/07/01
برگزار شده توسط: استان اصفهان/ شهر نائین
موضوع
بررسی صدور گواهی عدم سوء پیشینه با وجود محکومیت تعلیقی
پرسش
در صدور گواهی عدم سوء پیشینه ملاک، ماده 25 قانون مجازات اسلامی مصوب 92 و تبصره‌های آن می‌باشد؛ حال اگر محکوم‌علیه دارای حبس درجه 5 تعلیقی باشد و تمام حبس وی به مدت 5 سال تعلیق شده باشد آیا می‌توان پس از دو سال از ثبت محکومیت تعلیقی گواهی عدم سوء پیشینه برای وی صادر کرد یا اینکه لازم است تا پایان مدت تعلیق تحمل نمود؟
(توضیح آنکه در تبصره 3ماده 25 قانون مجازات اسلامی صحبتی از تعلیق مجازات نشده است).
نظر هیئت عالی
با توجه به مواد 25، 46، 51 و 52 و تبصره ماده 53 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 و با لحاظ اینکه در تعلیق اجرای مجازات، اصولاً حکم صادره (در عمل) به صورت کامل به مورد اجرا گذارده نمی‌شود و به موجب صریح ماده 25 قانون فوق‌الذکر جز در موارد خاص که تصریح شده باشد، نظیر تبصره 2 این ماده، شرط اعمال مجازات تبعی، اجرای کامل حکم یا شمول مرور زمان می‌باشد؛ بنابراین احکام تعلیقی مادام که به مورد اجرا گذارده نشده باشد، از شمول مقررات ماده 25 قانون مارالذکر خارج است و لذا در فرض سوال نیز که اجرای حکم صادره مورد تعلیق قرار گرفته است، موضوع فاقد اثر تبعی مجازات بوده و باید در خصوص محکوم‌علیه، وفق تبصره یک ماده 25 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 رفتار گردد. بنابراین نظریه اقلیت دوم قضات محترم دادگستری شهرستان نایین استان اصفهان در حدود فوق‌الذکر که اداره حقوقی به شماره 7/95/735 مورخ 1395/3/29 اعلام داشته مورد تایید است.
نظر اکثریت
با گذشت دو سال از اتمام مدت تعلیق، امکان صدور گواهی عدم سوء پیشینه وجود دارد چرا که اولاً در صدر ماده 25 قانون مجازات اسلامی «محکومیت قطعی کیفری در جرایم عمومی» قید گردیده است و محکومیت قطعی اعم از محکومیت تعلیقی و غیر تعلیقی می‌باشد؛ ثانیاً استفاده از تنقیح مناط و وحدت ملاک از نهادهای آزادی مشروط و عفو مندرج در تبصره 3 ماده 25 قانون مجازات اسلامی که بیان داشته محکوم در زمان اجرای حکم از حقوق اجتماعی محروم می‌گردد، مدت تعلیق نیز جزء مدت اجرای حکم محسوب می‌گردد؛ ثالثاً استناد به ماده 52 قانون فوق که اذعان می‌دارد: «هرگاه محکوم از تاریخ صدور قرار تا پایان مدت تعلیق، مرتکب جرم عمدی موجب حد، قصاص، دیه یا تعزیر تا درجه 7 نشود، محکومیت تعلیقی بی‌اثر می‌گردد و با لحاظ ماده 25 قانون مجازات اسلامی یکی از آثار محکومیت صدور گواهی سوء پیشینه است؛ رابعاً چنانچه نظر بر صدور گواهی مربوطه پس از سپری شدن دو سال از مدت مجازات یا قطعیت رأی تعلیقی باشد و شخص گواهی عدم سوءپیشینه اخذ نماید و نامبرده در مدت تعلیق، مرتکب جرم جدید شود و مجازات تعلیقی به مرحله اجرا درآید، تالی فاسدی در صدور گواهی عدم سوء پیشینه حادث می‌گردد؛ لذا محکوم‌علیه به لحاظ بند پ ماده 25 قانون مجازات اسلامی با گذشت دو سال از اتمام مدت تعلیق می‌تواند گواهی عدم سوء پیشینه اخذ نماید.
نظر اقلیت
نظر اقلیت اول: با توجه به اینکه در تبصره 3 ماده 25 قانون مجازات اسلامی فقط از نهادهای «عفو» و «آزادی مشروط» نام برده شده است و قید شده که محکوم در مدت زمان آزادی مشروط از حقوق اجتماعی محروم می‌گردد و قانون‌گذار در صورت اراده بر محرومیت محکوم‌علیه از حقوق اجتماعی در مدت زمان «تعلیق» می‌توانست از این نهاد نیز نام ببرد که نبرده است، لذا می‌توان پس از دو سال مذکور در بند پ از زمان ثبت محکومیت تعلیقی به حبس درجه پنج (که به نوعی اجرای حکم تلقی می‌گردد) گواهی عدم سوء پیشینه صادر نمود. نظر اقلیت دوم: با پذیرش قسمت اول استدلال مزبور (نظر اول) چون محکومیت تعلیقی به صورت کلی اقدام اجرایی خاصی جز ثبت محکومیت تعلیقی ندارد و منظور از اجرای حکم در صدر ماده 25، اجرای حکم به صورت حبس در زندان می‌باشد، به محض صدور حکم قطعی تعلیق اجرای مجازات، می‌توان گواهی سوء پیشینه صادر نمود. نظراقلیت سوم: فردی که دارای محکومیت قطعی به تعلیق تمام مجازات می‌باشد، در مدت تعلیق از حقوق اجتماعی محروم می‌گردد چرا که در تبصره 3 ماده 25 قانون مجازات اسلامی آمده است «محکوم در زمان اجرای حکم نیز از حقوق اجتماعی محروم می‌گردد» و به نظر می‌رسد که مدت تعلیق جزء مدت زمان اجرای حکم محسوب گردد و فرد پس از اتمام مدت تعلیق و عدم ارتکاب جرم جدید می‌تواند گواهی عدم سوء پیشینه دریافت کند.