صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1398/03/01
برگزار شده توسط: استان خراسان رضوی/ شهر خواف
موضوع
وقف و انتقال مال موقوفه
پرسش
ملکی برای عزاداری امام رضا (ع) وقف شده و واقف اولاد ذکور ارشد خویش را نسل به نسل به عنوان متولی تعیین نموده است. بعداً متولی شخص دیگری را نماینده خود قرار داده تا به وقف عمل کند. فی‌الحال نماینده متولی اراضی موقوفه را به افرادی به عنوان سر قفلی واگذار کرده و بیشتر پولش را تصاحب کرده است. آیا در ما نحن فیه خیانت در امانت و یا انتقال مال غیر که دارای وصف کیفری می‌باشد صورت گرفته است ؟
نظر هیات عالی
با تذکر به اینکه تشخیص و تعیین عنوان مجرمانه عمل ارتکابی و نوع جرم با توجه به قوانین جزایی در هر مورد با قاضی رسیدگی کننده به پرونده است در فرض پرسش با لحاظ ماده اول قانون مجازات راجع به انتقال مال غیر مصوب 1308 و ماده 674 قانون مجازات اسلامی مصوب 1375 رفتار نماینده متولی مباشر که مطابق تبصره 4 ماده 7 قانون تشکیلات و اختیارات سازمان حج و اوقاف و امور خیریه مصوب 1363 در حکم امین محسوب می‌شود، از مصادیق تعدد معنوی جرائم خیانت در امانت و انتقال مال (منافع) متعلق به غیر است.
نظر اتفاقی
عنصر سپردن که از ارکان امانت می‌باشد، به متولی و به تبع آن به نماینده معینه، برای صرف عایدات در محل خاص وجود دارد. اما انتقال سرقفلی یا حبس عین، انتقال مال غیر تلقی نمی‌گردد چرا که منافع حاصله از این واگذاری، از عایدات آن محسوب می‌شود. بنابراین با تصاحب وجوه حاصله، بزه خیانت در امانت تحقق یافته است و موید این نظر، مواد 3 و7 قانون تشکیلات و اختیارات سازمان اوقاف و امورخیریه و ماده 674 قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات می‌باشد و طبق ماده 7 قانون تشکیلات و اختیارات سازمان اوقاف و امور خیریه مصوب 1363 متولی موقوفه نسبت به مال موقوفه امین است و در صورت تعدی و تفریط ضامن است. در مانحن فیه که متولی حق سرقفلی مال موقوفه را به غیر واگذار کرده، در عایدات ملک تصرف مالکانه کرده است، رفتاری در حدود ماده 674 قانون مجازات اسلامی تعزیرات مصوب 1375 مرتکب شده است، بنا به مراتب نظریه اکثریت مورد تایید است.