صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1399/11/16
برگزار شده توسط: استان مازندران/ شهر قائم شهر
موضوع
کلاهبرداری با ساخت صندوق صدقات
پرسش
آقای الف با ساخت یک دستگاه صندوق جمع آوری کمک‌های مردمی متعلق به کمیته امداد و قرار دادن آن در یکی از معابر عمومی شهر نسبت به تصاحب وجوه قرارداده شده در صندوق موصوف اقدام می‌نماید، در فرض حک نمودن علامت مخصوص کمیته امداد بر روی صندوق و شباهت ساختاری از حیث رنگهای بکاربرده شده و ایضاً عدم تجاوز مبلغ برده شده توسط آقای الف از یکصد میلیون تومان. صحیح‌ترین عنوان مجرمانه انتسابی به رفتار آقای الف و قابل گذشت بودن یا نبودن آن را اظهارنظر فرمایید.
نظر هیئت عالی
رفتار مرتکب در فرض پرسش از حیث حک نمودن علامت مخصوص کمیته امداد امام (ره) از مصادیق جعل و استعمال شیء مجعول موضوع مقنن و بند 1 ماده 25 قانون مجازات اسلامی مصوب 1375 (تعزیرات) و نیز از حیث تحصیل وجوه که طریق تحصیل آن فاقد مشروعیت قانونی بوده است از مصادیق قسمت اخیر ماده 2 قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشاء، اختلاس و کلاهبرداری مصوب 1367 است.
نظر اکثریت
رفتار ارتکابی از جانب آقای الف منطبق با عنوان کلاهبرداری موضوع ماده 1 قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشاء و اختلاس و کلاهبرداری و جعل علامت نهادهای انقلابی موضوع بند 2 ماده 525 قانون مجازات اسلامی کتاب تعزیرات مصوب 1375 می‌باشد چراکه اولاً صندوق ساخته شده معیار به اشتباه انداختن و شباهت را با صندوق های اصلی دارد و همین امر نیز موجب فریب مردم به تعلق این صندوق به کمیته امداد گردیده و از قِبَل این فریب، وجوه توسط مردم به صندوق ریخته شده و نهایتا مورد تصاحب قرار می‌گیرد و از سویی حک نمودن علامت کمیته امداد بر روی صندوق ساخته شده خود رفتار مادی مستقلی می‌باشد که مستوجب مجازات جداگانه می‌باشد.
ایضاً عنوان اتهامی کلاهبرداری غیرقابل گذشت تلقی می‌گردد چراکه حسب ماده 11 قانون کاهش مجازات حبس تعزیری جرایم کلاهبرداری در فرضی که دارای بزه دیده خصوصی نباشد غیرقابل گذشت خواهد بود و در مانحن فیه با توجه به اینکه اموال ریخته شده در صندوق متعلق حق فقرا و مساکین بوده و از این حیث تصور بزه دیده معین امکان پذیر نمی‌باشد، غیر قابل گذشت تلقی خواهد شد.
نظر اقلیت
رفتار ارتکابی از جانب آقای الف منطبق با عنوان کلاهبرداری موضوع ماده 1 قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشاء و اختلاس و کلاهبرداری و جعل علامت نهادهای انقلابی موضوع بند 2 ماده 525 قانون مجازات اسلامی کتاب تعزیرات مصوب 1375 می‌باشد و علت همان است که در نظر سایر همکاران آمد. لکن در خصوص قابل گذشت بودن بزه معنونه با توجه به اینکه بزه دیده جرم کلاهبرداری در فرض سوال، کمیته امداد و کلیه افرادی که وجوه را به صندوق ریخته‌اند، می‌باشند و مبلغ برده شده کمتر از یکصد میلیون تومان می‌باشد. لذا شکایت ایشان جهت تعقیب متهم ضروری بوده و امکان تعقیب متهم در فرض عدم شکایت وجود ندارد.