صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1398/05/31
برگزار شده توسط: استان مازندران/ شهر گلوگاه
موضوع
وسعت جرایم تهدید علیه بهداشت عمومی در ماده 688 قانون مجازات اسلامی مصوب 1375
پرسش
آیا طبق ماده 688 قانون مجازات اسلامی 1375 جرایم زیست محیطی به منزله ی تهدید علیه بهداشت عمومی است؟ وسعت تهدید علیه بهداشت عمومی با توجه به افتراق اعلام کننده های ی جرم و مقامهای تشخیص مندرج دراین ماده چگونه است؟
نظر هیات عالی
با لحاظ ماده 2 قانون هوای پاک مصوب 1396/4/25 و تبصره ماده 11 این قانون، نظریه اتفاقی قضات محترم دادگستری شهرستان گلوگاه مورد تائید است. ضمناً نظریه مشورتی شماره 7/8734 مورخ 1383/11/20 اداره کل حقوقی به شرح زیر مورد تائید هیات عالی است:
طبق تبصره یک ماده 688 قانون مجازات اسلامی تعزیرات اعلام جرم و تشخیص این امر که چنین اقدامی تهدید علیه بهداشت عمومی و آلودگی محیط زیست و... شناخته می‌شود یا خیر بر عهده وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و... میباشد. بنابراین صرف گزارش یا اعلام جرم مراجع ذی ربط برای احراز مجرمیت کافی به نظر می‌رسد. مگر اینکه قرائن و اماراتی دال بر خلاف واقع بودن گزارش وجود داشته باشد یا در مدافعات متهم دلایلی باشد که اعلام جرم مراجع ذی ربط را مخدوش سازد که در چنین شرایطی کشف حقیقت به طریق مقتضی بر عهده قاضی رسیدگی کننده به چنین اعلام جرمی است.
نظر اتفاقی
آنچه از مفهوم و منطوق ماده 688 قانون مجازات اسلامی تعزیرات برمی‌آید، این است که تشخیص و اعلام جرم تهدید علیه بهداشت عمومی با وزارت بهداشت، درمان و آموزش و پزشکی، تشخیص و اعلام جرم آلودگی محیط زیست با سازمان حفاظت محیط زیست و تشخیص و اعلام جرم کشتار غیر مجاز دام و دفع فضولات دامی بر عهده سازمان دامپزشکی نهاده شده است. به عنوان مثال: سازمان حفاظت محیط زیست نمی تواند در زمان اعلام جرم یک واحد صنعتی به واسطه دفع غیر اصولی فاضلاب، به تهدید علیه بهداشت عمومی استناد نماید زیرا اعلام جرم تهدید علیه بهداشت عمومی بر عهده وزارت بهداشت میباشد و سازمان حفاظت محیط زیست در موضوع مرقوم می‌بایست نسبت به آلودگی محیط زیست اعلام کننده جرم باشد. علاوه بر این، مراجع با توجه به اصول حقوق کیفری، اعلام جرم و تعقیب آن از سوی سایر اشخاص حقیقی و حقوقی نیز امکان پذیر میباشد. این جرم، جرمی است مقید، بنابراین اگر عملی که صلاحیت تهدید علیه بهداشت عمومی را داشته باشد، لکن منجر به اخلال در بهداشت نشود، قابل تعقیب نخواهد بود، چون جرم تهدید علیه بهداشت عمومی پس از تاثیر بر سلامت جسمانی، روانی و اجتماعی انسان محقق شده و همان طوری که مبرهن است، هر آلودگی نمی تواند وسعت تهدید علیه بهداشت عمومی را شامل شود.