صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1397/10/02
برگزار شده توسط: استان سمنان/ شهر سمنان
موضوع
ارسال پرونده از سوی دادگاه های کیفری یک یا دو به دادسرا جهت تکمیل تحقیقات پس از تشکیل جلسه رسیدگی
پرسش
آیا دادگاه های کیفری یک یا دو پس از تشکیل جلسه رسیدگی و حضور طرفین می‌توانند پرونده را جهت رفع نقص به دادسرا ارسال نمایند؟
نظر هیئت عالی
اصل بر تبعیت دادسرا از دادگاه است؛ زیرا اصل صلاحیت مربوط به دادگاه است؛ صلاحیت دادسرا بالعرض می‌باشد؛ اما رعایت مهلت های مذکور در قانون برای دادگاه الزامی است. مع الوصف مفروض بر اعاده پرونده جهت انجام تحقیقات خارج از مهلت مرقوم در ماده 341 قانون آئین دادرسی کیفری کماکان اصل تبعیت حاکم و دادسرا حق استنکاف ندارد.
نظر اکثریت
تبعیت دادسرا، از دادگاه یک اصل مسلم و غیرقابل خدشه است و تحقیقات مقدماتی پرونده همیشه با دادسرا است و محدود نمودن دادگاه به فرجه یک ماهه و قبل از تشکیل جلسه رسیدگی وجاهت قانونی نداشته و نمی توان از عبارات مندرج در ماده 341 قانون آیین دادرسی کیفری مفهوم مخالف گرفت و این تفسیر (هر وقت دادگاه بخواهد می‌تواند پرونده را برای تکمیل تحقیقات به دادسرا اعاده نماید) با طبیعت دادسرا (سرعت، عدم تشکیل اوقات رسیدگی، هماهنگی و تعامل بیشتر دادسرا با مراجع انتظامی و...) نیز سازگارتر است و هم محاکم کیفری یک و هم محاکم کیفری دو از این قاعده پیروی می نمایند و فرجه های قانونی برای بلاتکلیف ماندن پرونده است و منافاتی با اختیار دادگاه برای اعاده پرونده به دادسرا ندارد.
نظر اقلیت
در قانون برای محاکم کیفری یک و دو فرجه ای تعیین شده است و اصولاً زمانیکه قانون برای دادگاه فرجه ای تعیین می‌نماید، دادگاه مکلف به انجام تکالیف در آن مقطع زمانی می‌باشد. در ماده 341 ق.آ.د.ک به دادگاه اجازه داده شده که ظرف یک ماه پرونده را بررسی نماید و چنانچه تحقیقاتی را لازم دانست، تکمیل آن را از دادسرا بخواهد ولی اگر دادگاه تشکیل جلسه داد، دیگر نمی تواند پرونده را برای تحقیقات به دادسرا اعاده نماید. در ماده 389 نیز در محاکم کیفری یک قانون تعیین تکلیف کرده است و پس از آنکه تشکیل جلسه گردیده و ایرادی از ناحیه طرفین و وکلای آن ها در فرجه های قانونی مطرح نشد، دیگر دادگاه کیفری یک نمی تواند پرونده را جهت تکمیل تحقیقات به دادسرا اعاده نماید. اصل تبعیت دادسرا از دادگاه در مواردی تخصیص خورده است. (البته در اقلیت نیز عده ای اعتقاد داشتند به صورت مطلق (هم دادگاه کیفری یک و هم کیفری دو) نمی تواند پس از تشکیل جلسه پرونده را به دادسرا اعاده نماید ولی عده ای معتقد بودند دادگاه کیفری 2 می‌تواند پس از تشکیل جلسه پرونده را به دادسرا اعاده نماید و بالعکس عده ای معتقد بودند دادگاه کیفری یک هر وقت بخواهد می‌تواند پرونده را اعاده نماید؛ در حالیکه در دادگاه کیفری 2 چنانچه دستور تشکیل جلسه داده شده دیگر دادگاه نمی تواند تکمیل تحقیقات را از دادسرا بخواهد.