صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1399/07/01
برگزار شده توسط: استان بوشهر/ شهر بندر کنگان
موضوع
اعتبار اظهارنظر دادیار در فرض عدم صلاحیت برای بازپرس
پرسش
در جرایمی که تحقیقات مقدماتی انحصاراً بر عهده بازپرس است، در صورتی که دادیار اشتباهاً تحقیقات را انجام دهد و در هنگام صدور قرار نهایی متوجه عدم صلاحیت خود شود و متعاقباً پرونده را به شعبه بازپرسی ارسال نماید، در این حالت آیا تحقیقات و تصمیمات قضایی دادیار برای بازپرس معتبر می‌باشد یا خیر؟
نظر هیئت عالی
با تذکر به اینکه با توجه به ماده 88 قانون آئین دادرسی کیفری مصوب 1392 دادیار تحت نظارت دادستان انجام وظیفه می کند و در فرض سوال نیز باید مطابق نظر و ارجاع دادستان اقدام شود. در فرضی که پرونده امر متعاقب رسیدگی و انجام تحقیقات به لحاظ اینکه مربوط به جرایم موضوع ماده 302 قانون فوق الذکر بوده به بازپرس ارجاع گردد، تشخیص ارزش و میزان اعتبار اقدامات تحقیق به عمل آمده از سوی دادیار در اتخاذ تصمیمات بعدی بازپرس یاد شده با بازپرس رسیدگی کننده است و در صورتی که بازپرس تجدید اقدامات تحقیقی را ضروری بداند، در این خصوص اقدام می کند.
نظر اکثریت
نظر به اینکه صلاحیت دادسرای عمومی و انقلاب در رسیدگی به جرایم، عام است و تحقیقات مقدماتی همه جرایم را به عهده دارد؛ (ولی این صلاحیت عام در مواردی استثناء شده است) در صورتی که جرم در صلاحیت بازپرس توسط دادیار مورد تحقیق و بررسی قرار گیرد و در هنگام تصمیم نهایی متوجه اشتباه خود شود و پرونده به شعبه بازپرسی ارسال گردد، بازپرس تابع نظر دادیار در تحقیقات صورت گرفته نیست ولی چنانچه بازپرس با تحقیقات صورت گرفته توسط دادیار موافق باشد، به جهت ممانعت از اطاله دادرسی و تحمیل هزینه های اضافی بر افراد، ادامه تحقیقات را تا صدور تصمیم نهایی انجام دهد و چنانچه نظر بازپرس با دادیار مخالف باشد باید تحقیقات را از ابتدا تا اتخاذ تصمیم نهایی انجام دهد.
نظر اقلیت
با توجه به اینکه رسیدگی به جرایم ماده 302 ق.آ.د.ک مصوب 1392 در صلاحیت بازپرسی می‌باشد؛ لذا در صورتی که دادیار تحقیقات مقدماتی خود را در این موارد انجام بدهد، بازپرس تابع نظر دادیار نیست و تحقیقات صورت گرفته کان لم یکن تلقی و بازپرس باید از ابتدا تا تصمیم نهایی تحقیقات را انجام دهد؛ بنابراین رسیدگی به جرایم ماده 402 ق.آ.د.ک در صلاحیت خاص بازپرس بوده و تحقیقات صورت گرفته از طرف مقام فاقد صلاحیت صورت گرفته که این تحقیقات بلاوجه می‌باشد.