صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1398/03/30
برگزار شده توسط: استان زنجان/ شهر زنجان
موضوع
حق استناد به گزارش ضابطین که خلاف مقررات تنظیم گردیده باشد
پرسش
نظر به اینکه بر اساس ماده 36 قانون ایین دادرسی کیفری گزارش ضابطین در صورتی معتبر است که بر خلاف اوضاع و احوال و قرائن مسلم قضیه نباشد و بر اساس ضوابط و مقررات قانونی تهیه و تنظیم شود؛ آیا در صورت عدم رعایت مفاد فوق مقام قضائی حق استناد به گزارش مذکور را ندارد؟
نظر هیئت عالی
نظریه اکثریت قضات محترم دادگستری زنجان که نظریه اقلیت نیز همسو با آن است موجه و مورد تایید است. ضمناٌ نظریه مشورتی شماره 2617/94/7 مورخ 94/9/30 اداره کل حقوقی قوه قضائیه به شرح زیر موید این استنتاج است: اولاٌ با عنایت به ماده 36 قانون آئین دادرسی کیفری 1392 معتبر بودن گزارش ضابطان منوط به آن است که برخلاف اوضاع و احوال و قرائن مسلم قضیه نباشد و بر اساس ضوابط و مقررات قانونی تهیه و تنظیم شده باشد، ثانیاٌ معتبر بودن گزارش ضابطان به معنای آن است که مفاد آن همان گونه که در تبصره ماده 211 قانون مجازات اسلامی 1392 تصریح شده است، می‌تواند مستند علم قاضی قرار گیرد. بنابراین، با عنایت به مراتب مذکور و ماده 318 قانون صدرالذکر تشخیص ارزش گزارش ضابطان با توجه به نوع گزارش از جهت اینکه مربوط به مشاهدات ایشان باشد یا خیر و نیز میزان وثاقت شخص مامور گزارش دهنده و در نظر گرفتن تعداد گزارش دهندگان و سایر اوضاع و احوال و قرائن با قاضی مربوط است.
نظر اکثریت
هر چند در ماده 36 قانون آئین دادرسی کیفری اعتبار گزارش ضابطان منوط به تنظیم آن بر اساس ضوابط و مقررات قانونی بوده ولی در صورتی که در عمل مفاد ماده مذکور رعایت نشده باشد، اما بر اساس سایر قرائن و امارات و علم قاضی حاصل، حاکی از صحت گزارش مامورین باشد دادگاه می‌تواند بدون توجه به گزارش مامورین و استناد به آن و با استناد به ماده 211 قانون مجازات اسلامی اقدام به صدور رای بر محکومیت متهم نماید ولی حق استناد به گزارش مامورین را ندارد همچنین موید این مطلب مواد 64 و 65 و 67 مبنی بر ایجاد تکلیف برای مقام قضائی و رسیدگی به برخی از جرائم می‌باشد. ولی اگر برای مقام قضائی از گزارش مامورین، علمی حاصل نگردد در این خصوص باید کلا گزارش مامورین فاقد اعتبار تلقی گردد.
نظر اقلیت
در صورتیکه گزارش مامورین مطابق ماده 36 تنظیم نگردد این امر یک تخلف انتظامی و اداری برای مامور مربوطه بوده و مقام قضائی در هر صورت و بخصوص در جرائمی که جنبه عمومی داشته اگر احراز نماید جرمی واقع گردیده ولی گزارش مامورین مطابق مقررات قانونی تنظیم نگردیده باید به موضوع رسیدگی و اتخاذ تصمیم مهم نماید و نمی تواند به صرف اینکه گزارش مطابق مقررات تنظیم نگردیده از آن صرف نظر نماید به خصوص اینکه برخی از گزارش های ضابطین مربوط به مرحله بعد از کشف و نحوه تحقیق از متهم می‌باشد که تاثیری در اصل قضیه ندارد.