تفهیم اتهام شخصی که به عنوان مطلع احضار شده

صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1398/05/27
برگزار شده توسط: استان تهران/ شهر تهران

موضوع

تفهیم اتهام شخصی که به عنوان مطلع احضار شده

پرسش

اگر کسی که به عنوان مطلع احضار شده باشد و پس از استماع اظهارات نامبرده، بازپرس ادله را برای احضار ایشان کافی بداند و از طرف دیگر علیرغم ممنوعیت ماده 213 قانون آیین دادرسی کیفری مبنی بر تفهیم اتهام شخص مورد نظر به عنوان متهم، شخص مورد نظر اعلام آمادگی نماید که تفهیم اتهام به عنوان متهم صورت گیرد، آیا بازپرس حق تفهیم اتهام را دارد؟

نظر هیئت عالی

نظریه مشورتی اداره حقوقی به شماره 1473/93/7 -93/6/24 به شرح زیر مورد تائید اعضاء هیات عالی است:
به نظر می‌رسد فلسفه اصلی وضع ماده 213 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392، حفظ حقوق دفاعی اشخاص متهم به ارتکاب جرم است؛ زیرا همانگونه که در ماده 3 قانون فوق الذکر و نیز ماده 94 آن تأکید دارد، تحقیقات مقدماتی باید به سرعت و به نحو مستمر انجام شود. بنابراین چنانچه وضعیت به گونه ای باشد که حقوق دفاعی متهم تأمین شده باشد؛ مانند مواردی نظیر فرض سوال که شخص احضار شده به عنوان مطلع یا شاهد، آمادگی خود را برای تحقیق از وی به عنوان متهم ابراز نماید، بازپرس می‌تواند با احراز آمادگی متهم در دفاع و لحاظ ماده 190 قانون یاد شده و تفهیم حق متهم در داشتن وکیل، مبادرت به انجام تحقیق، بدون لزوم احضار مجدد نماید. بدیهی است مواردی که انجام تحقیق منجر به صدور قرار تأمین کیفری و در نهایت بازداشت متهم می‌گردد، می‌تواند دال بر عدم آمادگی متهم در دفاع و تدارک لازم جهت جلوگیری از بازداشت وی باشد. اما در هر صورت احراز شرایط، منوط به اعلام آمادگی متهم و تشخیص بازپرس ذی ربط می‌باشد.

نظر اکثریت

با توجه به اینکه تحقیقات مقدماتی باید به به سرعت و به نحو مستمر صورت گیرد و از طرف دیگر شخص مورد نظر راسا اعلام آمادگی نموده است که تفهیم اتهام صورت گیرد منعی برای اقدام بازپرس در خصوص تفهیم اتهام وجود ندارد. همچنین اداره حقوقی قوه قضاییه در نظر مشورتی به شماره 1473/93/7 مورخ 1393/6/24 اعلام نموده که در صورت آمادگی متهم منعی برای تفهیم اتهام وجود ندارد و این حق از سوی متهم قابل اسقاط می‌باشد.

نظر اقلیت

با توجه به امره بوده قواعد دادرسی کیفری که در ماده 213 قانون آیین دادرسی مقرر نموده که که تفهیم اتهام شخصی که به عنوان مطلع احضار شده باید طبق مقررات برای وقت دیگری احضار شود. همچنین هرچند متهم اعلام امادگی نموده ولی وی نمیتواند به اندازه کافی تدارک دفاع پیدا کند که این امر با اصول دادرسی عادلانه منافات دارد، همچنین ممکن است متعاقب تفهیم اتهام و صدور قرار تامین کیفری منتهی به بازداشت وی گردد که این امر با فلسفه ماده مربوطه در تعارض می‌باشد و به نظر بازپرس حق تفهیم اتهام ندارد.