تاریخ نظریه: 1396/01/08
شماره نظریه: 7/96/7
شماره پرونده: 1224-66-95
استعلام:
1- شخصی بدون پروانه ساختمان درملک خود اقدام به احداث بنا می‌نماید بنای احداثی وی در حد تراکم مجاز می‌باشد لکن کمیسیون ماده صد با این استدلال که کاربری ملک کشاورزی است و این به معنی این است که تراکم ملک صفر است و در نتیجه کل بنای احداثی مازاد تراکم می‌باشد به جای تعیین جریمه بر اساس تبصره 4 ماده صد به استناد تبصره 3 یا 2 (حسب مورد مسکونی یا تجاری) متخلف را به پرداخت جریمه محکوم نموده است آیا استدلال و رأی کمیسیون توجیه قانونی دارد یا خیر؟
2- با توجه به نسخ ماده 32 آئین‌نامه مالی شهرداری‌ها مصوب 46 و نظر به تصریح ماده 59 قانون رفع موانع تولید رقابت‌پذیر و ارتقای نظام مالی کشور مصوب 92 و نیز ماده 73 قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت مصوب 80 آیا کمیسیون ماده 77 قانون شهرداری‌ها همچنان مجاز به تقسیط عوارض مربوط به شهرداری هست یا خیر؟ به عبارت آیا هر دو مرجع کمیسیون ماده 77 و شهرداری مجاز هستند عوارض را تقسیط نمایند یا فقط شهرداری با رعایت شرایط مقرر در ماده 73 مزبور./
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
1- طبق ماده 100 قانون شهرداری‌ها، مالکین اراضی و املاک مکلفند قبل از هرگونه اقدام عمرانی و شروع ساختمان از شهرداری پروانه اخذ نمایند و نیز طبق رأی هیئت عمومی دیوان عدالت اداری به شماره دادنامه 846 مورخ 11/12/87، شهرداری بنا به تقاضای اشخاص غیرمالک و بدون مطالبه اسناد مالکیت نمی‌تواند پروانه ساختمانی صادر نماید. بنابراین، اصل احداث بنا بدون پروانه ساختمان، تخلف ساختمانی محسوب و کمیسیون ماده 100 قانون شهرداری‌ها حسب مورد میتواند حکم به تخریب یا جریمه صادر نماید. النهایه در صورتی که کمیسیون ماده 100 قانون شهرداری‌ها نظر به تعیین جریمه داشته باشد، با توجه به اینکه مستند قانونی جهت تعیین جریمه برای املاک احداثی بدون پروانه ساختمانی تبصره 4 ماده 100 قانون شهرداری‌ها می‌باشد، بنابراین کمیسیون مکلف به تعیین جریمه بر اساس تبصره 4 ماده قانونی مذکور می‌باشد. بدیهی است، در فرض ابقاء بنا، تراکم صفر منتفی است.
2- نظر اول- قانون‌گذار در ماده 73 قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت مصوب 27/11/80 با اصلاحات و الحاقات بعدی و نیز در ماده 59 قانون رفع موانع تولید رقابت‌پذیر و ارتقای نظام مالی کشور مصوب 1/2/94 به شهرداری اجازه تقسیط مطالبات خویش از جمله عوارض را داده است. طبق ماده 77 قانون شهرداری‌ها، کمیسیون ماده 77، مرجع رفع هرگونه اختلاف بین مودّی و شهرداری در مورد عوارض است. بنابراین با توجه به مقررات فوق‌الاشعار، شهرداری فقط با رعایت شرایط مقرر در ماده 73 قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت مصوب 27/11/80 با اصلاحات و الحاقات بعدی، مرجع قانونی تقسیط عوارض بوده و کمیسیون ماده 77 فقط به اختلافات شهرداری و مودّی در باب اصل عوارض، تعلق گرفتن یا نگرفتن آن و میزان عوارض رسیدگی می‌کند؛ لذا کمیسیون مذکور مجاز به تقسیط عوارض نمی‌باشد.
2- نظر دوم- تقسیط عوارض شهرداری، در صورتی که شهرداری با تقسیط عوارض موافقت نماید، با رعایت دستورالعمل شورای اسلامی شهر، با شهرداری می‌باشد. هم چنین در صورت عدم موافقت شهرداری با تقسیط و حدوث اختلاف بین شهرداری و مودّی، مستفاد از ماده 32 آئین‌نامه مالی شهرداری‌ها و اصلاحی آن، طبق ماده 73 قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت مصوب 1380 با اصلاحات بعدی، کمیسیون ماده 77 میتواند رفع اختلاف نماید./