تاریخ نظریه: 1399/03/26
شماره نظریه: 7/98/1635
شماره پرونده: 98-127-1635 ح
استعلام:
برخی از شعب دادگاه خانواده ضمن صدور رأی به نفع زوجه در خصوص مهریه، به سبب صدور حکم اعسار از پرداخت هزینه دادرسی، پرداخت آن را با وصول محکوم‌به از محکوم‌علیه موضوع انشاء قرار می‌دهند. با توجه به این‌که در این پرونده‌ها محاکم معمولاً حکم بر تقسیط محکوم‌به صادر و برای مثال محکوم‌علیه را به تحویل یک قطعه سکه بهار آزادی به صورت ماهیانه یا چند ماه یک بار محکوم می‌کنند آیا متناسب با وصول بخشی از محکوم‌به، قسمتی از هزینه دادرسی مربوط نیز از زوجه وصول می‌شود یا این‌که بدواً باید هزینه اعسار کارسازی و سپس محکوم‌به پرداخت شود؟.
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
اولا،ً معافیت از پرداخت هزینه دادرسی و یا موکول کردن پرداخت آن به زمان اجرای حکم موضوع ماده 5 قانون حمایت خانواده مصوب 1391 به تجویز قانون و به تشخیص و دستور قاضی رسیدگی‌کننده است و منصرف از حکم اعسار از پرداخت هزینه دادرسی است که پس از اقامه دعوای اعسار و رسیدگی به آن صادر می‌شود.
ثانیاً، با توجه به این‌که در مورد نحوه اجرای ماده 5 این قانون دادگاه کاملاً مبسوط‌الید است و حتی می‌تواند فرد را از پرداخت هزینه دادرسی معاف کند به نظر می‌رسد در فرض سوال که دادگاه محکوم‌به (مهریه) را تقسیط کرده است، باید از دادگاه کسب تکلیف شود و بر اساس نظر دادگاه هزینه دادرسی وصول شود./