صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1397/12/08
برگزار شده توسط: استان خراسان رضوی/ شهر قوچان
موضوع
تخلف محکوم علیه حین اجرای مجازات جایگزین حبس
پرسش
هرگاه دادگاه حکم به مجازات جایگزین حبس دهد در صورت تخلف محکوم علیه آیا بلافاصله مجازات حبس اجرا می‌شود یا ابتدائا مطابق ماده 81 قانون مجازات اسلامی اقدام و در صورت تکرار مجازات حبس اجرا می‌شود؟
نظر هیئت عالی
ماده 81 قانون مجازات اسلامی 1392، فی الواقع تکمیل کننده ماده 70 همین قانون است؛ با این توضیح که هر وقت دادگاه حکم به مجازات جایگزین حبس (اعم از دوره مراقبت، خدمات عمومی رایگان، جزای نقدی و.....) می دهد تخلف محکوم علیه بلافاصله موجب اجرای مجازات حبس موضوع ماده 70 نمی شود، بلکه برای بار نخست، یک چهارم تا یک دوم به مجازات مورد حکم (جایگزین حبس) افزوده می‌شود و در صورت تکرار، مجازات حبس اجراء می‌گردد.
نظر اکثریت
با عنایت به اینکه ماده 81 قانون مجازات اسلامی مکمل اجرائی ماده 70 قانون مذکور می‌باشد و به صراحت منطوق ماده 81، چنانچه محکوم از اجرای مفاد حکم یا دستورات دادگاه تخلف نماید بار نخست مجازات مندرج در حکم یک چهارم تا یک دوم افزوده می‌شود و در صورت تکرار مجازات اولیه اجراء می‌گردد.
نظر اقلیت
در صورت عجز محکوم علیه ازپرداخت جزای نقدی جایگزین حبس، دادگاه باید طبق ماده 70 قانون مجازات اسلامی مجازات حبس را اجرا کند. حکم ماده 81 مشمول جزای نقدی نمی‌باشد چرا که در ماده 81 قانون گذار عبارت «تخلف نماید» را ذکر کرده و تخلف ازپرداخت جزای نقدی معنایی ندارد چون که محکوم علیه یا متمکن ازپرداخت جزای نقدی است و یا عاجز ازپرداخت آن، همچنان که درانتهای ماده 70 قانون مجازات اسلامی قانون گذار به عبارت «عجز از پرداخت جزای نقدی» اشاره کرده است و تخلف ناظر به جایگزین های مجازات حبس است از قبیل: دوره مراقبت، خدمات عمومی رایگان، جزای نقدی روزانه و محرومیت ازحقوق اجتماعی و نه مجازات های جایگزین چرا که جزای نقدی تعزیر محسوب و طبق ماده 14 جزء مجازات های اصلی بوده ولیکن موارد مذکور مانند دوره مراقبت، مجازات محسوب نمی شوند لذا بررسی مواد 79 و 80 قانون مجازات اسلامی می‌تواند قرینه برصحت این نظریه باشد چون که درحین اجرای خدمات عمومی رایگان، دوره مراقبت و...محکوم علیه می‌تواند تخلف از اجرای مفاد حکم نماید ولیکن درحین اجرای جزای نقدی، تخلف مصداق پیدا نمی کند.