تاریخ نظریه: 1396/10/12
شماره نظریه: 7/96/2408
شماره پرونده: 1783-1/168-96
استعلام:
فردی در سال 91 اقدام به سپردن وثیقه در قبال آزادی 3 نفر متهم می‌نماید متعاقب محکومیت متهمان و احضار آنان جهت اجرای حکم محکومیت دیه و حبس و عدم حضور آنان به وثیقه گذار ابلاغ تا نسبت به معرفی محکومین اقدام نماید که با توجه به عدم حضور نهایتا دستور ضبط وثیقه صادر و در سال 93 به دستور صادر شده اعتراض که دادگاه نیز اعتراض وثیقه گذار را رد نموده است در اواخر سال 93 پیرو رضایت شکات دادگاه در راستای ماده 277 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1378 با اعمال تخفیف مجازات محکومین موافقت و حبس تبدیل به جزای نقدی شده که دو نفر از آنان خود را معرفی و به لحاظ عجز از پرداخت جزای نقدی به زندان دلالت و دیگری جزای نقدی را پرداخت می‌نماید عملیات اجرایی در خصوص ضبط وثیقه تاکنون به پایان نرسیده است فی الحال با توجه به اینکه دستور ضبط وثیقه در سال 93 و در زمان حاکمیت قانون قبل صادر شده آیا حال می توان ماده 236 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 که مقرر می دارد چنانچه قبل از اتمام عملیات اجرایی متهم حاضر شده تا یک چهارم از وثیقه ضبط می‌گردد را اعمال نموده یا خیر؟ و در صورتیکه امکان اعمال نمی‌باشد و با توجه به اینکه محکومین به پرداخت دیه نیز محکوم که گذشت شکات را جلب نموده اند آیا می بایست در ضبط وجه الوثاقه مبلغ دیات کسر یا کل مبلغ موضوع قرار تامینی کیفری ضبط گردد؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
پاسخ قسمت اول سوال) با توجه به بند پ ماده‌ی 11 قانون مجازات اسلامی 1392، قوانین مربوط به شیوه دادرسی و از جمله موارد مربوط به قرار‌های تأمین و دستور ضبط وثیقه و اخذ وجه الکفاله و مانند آن به گذشته تسری می‌کند، بنابراین اعمال مقررات ماده‌ی 236 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 با الحاقات و اصلاحات بعدی که جنبه ارفاقی دارد، با توجه به تصریح مذکور در ماده‌ی اخیر الذکر تا پیش از اتمام عملیات اجرایی مربوط به اخذ وجه التزام یا وجه الکفاله و یا ضبط وثیقه امکان پذیر است و صدور دستور ضبط و قطعیت آن قبل از لازم الاجرا شدن قانون صدرالذکر، مانع از اجرای مفاد ماده‌ی 236 این قانون در صورت تحقق شرایط قانونی نمی‌باشد.
قسمت دوم سوال) پاسخ به قسمت دوم سوال با توجه به مراتب مذکور منتفی است.