تاریخ نظریه: 1398/10/08
شماره نظریه: 7/98/1105
شماره پرونده: ک5011-1/681-89
استعلام:
احتراماً مستدعی است نظر مشورتی آن مرکز در خصوص سوال ذل جهت بهره برداری قضایی در پرونده مربوطه به این شعبه اعلام گردد.
طرح مسئله: در پرونده‌ی با موضوع قتل عمدی احدی از اولیاء دم مادر مقتول پس از وصول استیذان و با توجه به دعوت این شعبه از اولیاءدم جهت اخذ درخواست نهایی اجرای حکم و یا مصالحه با توجه به نحوه پاسخگویی مادر مقتول به سوال این شعبه و وضعیت ظاهری وی و احراز داشتن اختلال روانی به پزشکی قانونی معرفی گردیده است و پزشکی قانونی نیز طی نظریه‌ی اعلام داشته وی دارای حالت جنون می‌باشد لیکن شروع این اختلال دست کم از تاریخ معاینه می‌یاشد اما با توجه به کبر سن ولی دم برای این شعبه تردید و شبهه ایجاد گردیده است که تاریخ شروع اختلال به زمان پیش از درخواست و مطالبه قصاص که مقدمه استیذان حکم قصاص نفس بوده برمی‌گردد علیهذا این سوال مطرح است.
طرح سوال: آیا شروع اختلال روانی جنون پس از وصول استیذان و یا قبل از انجام استیذان در اعمال مقررات ماده 356 قانون مجازات اسلامی موثر است به تعبیری چنانچه با فرض صدور حکم حجر ولی دم پس از وصول استیذان و حتی در پای چوبه‌ی دار بایستی عملیات اجرایی را متوقف و پرونده در راستای مقررات ماده 356 قانون مجازات اسلامی و اخذ درخواست از ولی امر مسلمین به عنوان ولی مجنون شخص قیم حق مطالبه قصاص را ندارد و از طرفی برای محجور ولی قهری وجود ندارد به حوزه ریاست محترم قوه قضاییه ارسال گردد./ع
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
با توجه به ماده 347 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392، حق قصاص، مصالحه و گذشت مذکور در ماده 354 این قانون شامل مراحل تعقیب، رسیدگی و اجرای حکم است و در صورت عروض حالت جنون بر مجنی‌علیه یا ولی‌دم در هر یک از مراحل تحقیق، محاکمه و اجرای حکم و حتی پس از انجام استیذان، مقام رهبری، ولی مقتول، مجنی‌علیه یا ولی‌دم مجنون محسوب می‌شود و در اجرای حکم موضوع ماده 356 قانون یاد شده، پرونده باید حسب مورد نزد رئیس قوه قضاییه یا مقامی که در این خصوص به وی تفویض اختیار گردیده ارسال شود.