صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1398/06/21
برگزار شده توسط: استان گلستان/ شهر رامیان
موضوع
اجرای ماده 45 قانون مبارزه با مواد مخدر در خصوص مرتکبین فصلی جرائم مواد مخدر
پرسش
مطابق ماده 45 قانون مبارزه با مواد مخدر الحاقی 1396/07/12 مرتکبان جرائمی که در این قانون دارای مجازات اعدام یا حبس ابد هستند در صورت احراز یکی از شرایط ذیل در حکم مفسد فی الارض می‌باشند و به مجازات اعدام و ضبط اموال ناشی از مواد مخدر یا روانگردان محکوم می‌شوند:
شرایط در 4 بند بیان شده است:
1- مسلح بودن متهمین
2- سر دستگی و سرمایه گذاری و استفاده از مجانین و اطفال
3- سابقه محکومیت قطعی اعدام یا حبس ابد یا حبس بیش از پانزده سال در خصوص مواد مخدر
4- کلیه جرائم موضوع ماده (4) این قانون مشروط بر اینکه بیش از پنجاه کیلو گرم باشد و مواد موضوع ماده (8) این قانون مشروط بر اینکه بیش از دو کیلو گرم باشد و در خصوص سایر جرائم موضوع ماده (8) در صورتی که بیش از سه کیلو گرم باشد. اجرای این بند نسبت به مرتکبان، متهمان و مجرمان قبل از لازم الاجراء شدن این ماده منوط به داشتن یکی از شرایط بند های (الف)، (ب) یا (پ) نیز می‌باشد.
سوال این است که با توجه به اینکه بند 4 اجرای بند مزبور را در خصوص متهمان و مجرمان قبل از تصویب ماده 45 را منوط به داشتن یکی از شرایط بند 1 و 2 و 3 نموده است. اگر شخصی بعد از تصویب قانون بیش از سه کیلو گرم مواد مخدر شیشه را نگهداری کند آیا مشمول مجازات اعدام می‌باشد؟
نظر هیئت عالی
حکم مقرر در بند 4 ماده 45 قانون مبارزه با مواد مخدر الحاقی 96 در خصوص کسانی که بعد از تصویب قانون مرقوم مرتکب جرم می‌شوند صادق نیست و صرف میزان مقرره موجب مجازات اعدام خواهد شد.
نظر اتفاقی
به نظر می‌رسد مقنن در هنگام تقنین این ماده دو هدف را به صورت همزمان در سر داشته است 1- تخفیف به مجرمین موضوع جرائم ماده 45
2- کاهش آثار سوء جرائم مرتبط با مواد مخدر. مقنن از طریق افزایش میزان مواد مخدر همراه با مرتکبین به نوعی تخفیف برای مرتکبین جرائم مرتبط با مواد مخدر قائل شده به صورتی که حمل مواد مخدر شیشه تا سه کیلو گرم اعدام را در بر نخواهد داشت و این در حالی است که سابقاً نگهداری مواد مخدر شیشه بیش از 30 گرم منتهی به اعدام مرتکب می‌شد و از این طریق هم بر مرتکبین احتمالی آینده و هم با عنایت به مساعد حال محکوم علیه بودن، بر مرتکبین سابق اعمال خواهد شد و از سوی دیگر قانونگذار جهت جلوگیری از آثار سوء افزایش میزان مواد مخدری که منتهی به اعدام خواهد شد، اقداماتی از قبیل مسلح بودن مرتکبین، سردستگی و استفاده از مجانین و اطفال و.... را نیز موجب صدور حکم به اعدام دانسته است. از طرفی با اضافه کردن قید اخیر بند ت ماده 45 قانون اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر و الحاق مواردی به آن، از شدید شدن جرائم افرادی که سابقاً محکوم شده بودند جلوگیری نموده است یعنی فردی سابقاً با نگهداری بیش از سه کیلو گرم شیشه اعدام می‌شد (بالاتر از سی گرم اعدام بود) و در حال حاضر قانونگذار قصد تخفیف به مرتکبین را داشته است لیکن مرتکب سابق که از شرایط بند های الف، ب، و پ ماده 45 آگاه نبوده است و نمی‌بایست برایشان در مقام تخفیف، تکلیفی بار کرد که از موثر بودن انجام یا عدم انجام آن آگاه نبوده اند. لیکن در مورد مرتکبین فصلی علاوه بر تخفیف، تکلیفی نیز بار شده است تا بتوان از آثار سوء نگهداری مواد مخدر و یا جرائم دیگر مرتبط جلوگیری کرد.