صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1398/09/05
برگزار شده توسط: استان گیلان/ شهر لاهیجان
موضوع
دستور معدوم نمودن اشیاء و اموال مکشوفه از جرم توسط بازپرس در فرض صدور قرار جلب به دادرسی
پرسش
در فرضی که بازپرس اقدام به صدور قرار جلب به دادرسی می کند و در پرونده نیز اشیاء یا اموالی کشف شده است که در هر حال می بایست معدوم شوند و قطعا به متهم مسترد نمی گردد (چه دادگاه حکم بر محکومیت متهم صادر کند چه برائت وی)، مانند مشروبات الکلی یا آلات قمار (مشروب بودن یا قمار بودن آن محرز شده است)، از سویی نگهداری این اشیاء نیز مستلزم مفسده است یا اساسا محل مناسب برای نگهداری آنها نیز موجود نیست، آیا بازپرس می‌تواند دستور معدوم نمودن این اشیاء را صادر کند؟
نظر هیئت عالی
نظریه اکثریت قضات محترم دادگستری شهرستان لاهیجان موجه و مورد تأیید است، النهایه در خصوص مشروبات الکلی باید مطابق بخشنامه1196/80/11 مورخ 1380/06/25ریاست محترم (وقت) قوه قضائیه رفتار شود. ضمناً نظریه مشورتی 2284/ 7 مورخ 4/4/ 1384 اداره کل حقوقی موید این استنتاج است.
نظر اکثریت
با توجه به اینکه به صراحت ماده 148 قانون آیین دادرسی کیفری و تبصره آن، بازپرس صرفا در صورت صدور قرار منع و موقوفی یا ترک تعقیب می‌تواند نسبت به صدور دستور معدوم نمودن اقدام نماید، در صورت قرار جلب به دادرسی، تعیین تکلیف در هر حال با دادگاه است و اصل قانونی بودن آیین دادرسی کیفری مستلزم اکتفا به قدر متیقن است و نمی توان مجوزی خارج از آیین دادرسی کیفری صادر نمود.
نظر اقلیت
با توجه به اینکه این اشیاء در هرحال نه ضبط می‌شود و نه مسترد می‌گردد و معدوم شدن آن قطعی است، لزومی به نگهداری آنها در دادسرا یا محل دیگر نیست، خصوصا اینکه نگهداری چنین اشیایی مستلزم مفسده نیز می‌باشد. دستور معدوم نمودن در فرض سوال مخالف با مفاد ماده 148 قانون آیین دادرسی کیفری و تبصره آن نیست، چون ماده فوق و تبصره آن، اشاره ای به فرض سوال ندارد تا گفته شود استدلال فوق اجتهاد در مقابل نص است. تبصره ماده 148 اشاره به تکلیف دادگاه در تمام فروض (اعتراض به منع یا موقوفی، برائت، محکومیت) دارد و فقط ناظر به فرض جلب دادرسی نیست تا از آن مفهوم مخالف استفاده شود.