صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1395/10/09
برگزار شده توسط: استان قم/ شهر قم
موضوع
بررسی مجازات جنبه عمومی جرم در ماده 401 قانون مجازات اسلامی
پرسش
آیا در همه موارد ذکر شده در ماده 401 قانون مجازات اسلامی باید علاوه بر دیه، مجازات جنبه عمومی (دو تا پنج سال حبس) لحاظ شود یا مجازات جنبه عمومی تنها بر اساس شرایط مندرج در ماده 614 قانون تعزیرات تعیین می‌گردد؟
نظر هیئت عالی
تعزیر مقرر در ماده 401 قانون مجازات اسلامی مصوب 92 و ارجاع آن طبق ماده 447 همین قانون به ماده 614 قانون مجازات کتاب پنجم مبین این است که جنایات عمدی غیر قابل قصاص در صورتی قابل تعزیر است که از مصادیق ماده 614 قانون مجازات اسلامی سال 75 و تبصره آن باشد؛ در نتیجه نظریه اکثریت مورد تایید است؛ نظریه مورخ 6/4/ 93 اداره حقوقی قوه قضائیه نیز بر تایید نظر اکثریت دلالت دارد.
نظر اکثریت
با توجه به این که اولاً: ماده 401 که در مقام بیان مواردی است که قصاص ساقط است و در مقام بیان این نیست که صدمات مذکور در این ماده تعزیر دارد یا خیر؟ ثانیاً: معقول نیست که حارصه و دامیه و متلاحمه تعزیر نداشته باشد ولی ضرب و جرح منجر به کبودی، محکومیت 5 سال حبس داشته باشد. این از روح قانون و قانونگذار به دور می‌باشد و تفسیر از قانون باید معقول و منطقی باشد. ثالثاً: با توجه به ماده 447 قانون مجازات اسلامی که اشعار می دارد: در سایر جنایات عمدی مطابق «ماده 614» عمل می‌شود و نگفته مطابق «مجازات ماده 614» عمل شود، یعنی در صورتی که ضرب و جرح با صدر ماده 614 مطابقت داشت، جنبه عمومی دارد در غیر این صورت جنبه عمومی ندارد؛ بنابراین همه مصادیق ضرب و جرح عمدی جنبه عمومی ندارند و تنها مواردی که با شرایط مندرج در ماده 614 قانون تعزیرات مطابقت داشته باشد، مشمول جنبه عمومی است.
نظر اقلیت
همه موارد ذکر شده در ماده 401 دارای جنبه عمومی است و مجازات آن بر اساس ماده 477 قانون مجازات اسلامی مطابق ماده 614 قانون تعزیرات عمل می‌شود؛ زیرا از ظاهر ماده این برداشت استنباط می‌شود و سایر صدمات چون در ماده 401 از قانون مذکور ذکر نشده دارای جنبه عمومی نیست.