تاریخ نظریه: 1398/12/26
شماره نظریه: 7/98/1992
شماره پرونده: ک2991-961-89
استعلام:
با عنایت به اینکه دژبانی ارتش جمهوری اسلامی ایران مستقر در بهشت زهرا (س) و حرم مطهر امام خمینی (ره) ضمن همکاری با کلانتری 205 حرم مطهر امام خمینی به منظور برقراری نظم و امنیت این دو مکان مقدس فعال هستند و هنگام وقوع جرم مشهود موارد را به کلانتری محل گزارش می‌نمایند و با اجازه رئیس دادگاه بخش یا قاضی کشیک نسبت به دستگیری و انتقال متهم به کلانتری در جرایم مشهود اقدام می‌نماید اولاً: آیا این کار قانونی است یا خیر؟
ثانیاً: آیادر چنین مواردی عنوان ضابط دادگستری صدق می‌کند؟
ثالثاً: آیا بند ب ماده 29 قانون آیین دادرسی کیفری عنوان ضابط دادگستری در چنین مواردی برای ارتش جمهوری اسلامی ایران صادق است؟
آیا می‌توان پس از طی مراحل قانونی و تشریفات لازم طبق ماده 30 قانون آیین دادرسی کیفری برای ایشان کارت ویژه ضابطان دادگستری را تحصیل نمود.
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
مطابق بند «ب» ماده 29 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 ضابطان خاص، مقامات و مأمورانی هستند که به موجب قوانین خاص و در حدود وظایف محول شده ضابط محسوب می‌شوند و مطابق ذیل همین بند، نیروهای مسلح و از آن جمله ارتش جمهوری اسلامی ایران، فقط در مواردی که به موجب قانون، تمام یا برخی از وظایف ضابطان به آنان محول شود - همانند حکم مقرر در مواد 144 و 603 قانون فوق‌الذکر ضابط محسوب می‌شوند. بنابراین مأموران دژبان ارتش، در خصوص جرایم مشهود، از شمول مواد 28 و 44 قانون یاد شده خارج بوده و حق مداخله، دستگیری متهم و اعلام گزارش به مراجع قضایی را ندارند.
بدیهی است چنان‌چه موضوع از مصادیق تبصره یک ماده 45 قانون یاد شده باشد؛ تمام شهروندان و از آن جمله مأموران دژبان ارتش می‌توانند موافق ترتیبات مذکور در این قانون اقدام کنند.