تاریخ نظریه: 1400/03/25
شماره نظریه: 7/1400/64
شماره پرونده: 1400-186/1-64 ک
استعلام:
با ملاحظه مواد 10 و 102 قانون آیین دادرسی کیفری و الزام دادگاه به شروع تحقیقات با شکایت شاکی خصوصی و رسیدگی به موضوع در محدوده شکایت شاکی خصوصی، آیا اتهام زنای محصن از سوی فرد دیگری غیر از همسر زانی قابل طرح و رسیدگی است؟
2- زنی که به اتهام زنای به عنف شکایت کرده است، آیا در صورت عدم اثبات عنف می‌تواند وقوع زنا با وصف احصان از سوی مرد را مدعی شود؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
1- منظور از شاکی، شخصی است که از وقوع جرم متحمل ضرر و زیان قابل مطالبه شده است و بر اساس ماده 14 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392، ضرر و زیان‌های قابل مطالبه اعم از زیان‌های مادی و معنوی و منافع ممکن‌الحصول است و بر اساس تبصره یک آن ماده، زیان معنوی عبارت از صدمات روحی و هتک حیثیت و اعتبار شخصی، خانوادگی یا اجتماعی است. با این وصف در فرض سوال، در جرایم منافی عفت همسر، پدر و مادر می‌توانند در زمره شکات باشند.
2- در فرض استعلام که شاکیه به اتهام زنای به عنف شکایت کرده است، دادگاه مطابق ماده 102 قانون آیین دادرسی کیفری مجاز به تعقیب و رسیدگی است و چنانچه اوصاف «عنف» یا «احصان» در دادگاه احراز نشود، ولی اصل زنا احراز شود، دادگاه مکلف به رسیدگی و صدور حکم است؛ بنابراین طرح شکایت مجدد سالبه به انتفای موضوع است