تاریخ نظریه: 1397/02/16
شماره نظریه: 7/97/225
شماره پرونده: 97-168-225
استعلام:
ماده 689 قانون آیین دادرسی کیفری مقرر داشته است: «پس از حضور نماینده شخص حقوقی، اتهام وفق مقررات برای وی تبیین می‌شود، حضور نماینده شخص حقوقی تنها جهت انجام تحقیق و یا دفاع از اتهام انتسابی به شخص حقوقی است و هیچ یک از الزامات و محدودیت‌های مقرر در قانون برای متهم، در مورد وی اعمال نمی‌شود.»
حال بنا به مراتب فوق آیا پس از تبیین اتهام و در ادامه تحقیقات امکان اخذ آخرین دفاع از نماینده قانونی یا وکیل شخص حقوقی همانند اشخاص حقیقی وجود دارد یا خیر؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
مستفاد از مواد 639 و 696 قانون آیین دادرسی کیفری 1392 این است که مقررات قانون آیین دادرسی کیفری جز در مواردی که به صورت خاص بیان شده باشد، شامل اشخاص حقوقی نیز که متهم به ارتکاب جرم می‌باشند، می‌گردد. بنابراین در فرض سوال مقررات مربوط به اخذ آخرین دفاع (موضوع مواد 262، 371، 399 و...) در قانون فوق‌الذکر نسبت به اشخاص حقوقی نیز لازم‌الرعایه بوده و عبارت الزامات و محدودیت‌های مقرر در قانون در ماده 688 قانون مارالذکر با لحاظ اینکه آخرین دفاع، ق متهم (شخص حقوقی) محسوب می‌گردد، منصرف از اخذ آن است و در هر صورت مرجع قضایی مکلف به تبیین اتهام به نماینده شخص حقوقی و اخذ آخرین دفاع خواهد بود.