صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1398/04/01
برگزار شده توسط: استان چهار محال و بختیاری/ شهر فارسان
موضوع
مرجع صالح رسیدگی به دعوی الزام به تنظیم سند رسمی در خصوص ملک غیر منقول که مهریه زوجه می‌باشد
پرسش
رسیدگی به دعوی الزام به تنظیم سند رسمی در خصوص ملک غیرمنقول که زوجه مدعی مهریه اش است، در صلاحیت دادگاه حقوقی است یا خانواده ؟
نظر هیئت عالی
در فرض سوال نظریه اقلیت قضات حوزه قضایی فارسان استان چهارمحال و بختیاری مورد تایید است؛ زیرا در صورتی که زوجه مدعی باشد ملکی به عنوان مهریه بدون تنظیم سند رسمی و ثبت انتقال آن در دفتر املاک به عنوان مهریه به او تملیک شده، رسیدگی به دعوای الزام به تنظیم سند رسمی انتقال ملک به نام خواهان (زوجه) به عنوان مهریه مستلزم رسیدگی به صحت و سقم تملیک یا تعهد به انتقال ملک به عنوان مهریه می‌باشد که در صلاحیت دادگاه خانواده است.
نظر اکثریت
در صلاحیت دادگاه حقوقی است. نظر به اینکه: 1 - موضوع الزام به تنظیم سند رسمی املاک، ولو اینکه مربوط به مهریه باشد، موضوعی حقوقی و از شمول صلاحیت دادگاه خانواده، خروج موضوعی دارد. 2 - دادگاه خانواده، صرفا صلاحیت رسیدگی به دعوای مطالبه مهریه، آن هم فقط از ناحیه شخص زوجه و به طرفیت شخص زوج یا وراث زوج - در صورت فوت زوج - می‌باشد، (توضیح بیشتر اینکه حتی خواسته ی مطالبه مهریه از ناحیه ورثه زوجه به طرفیت زوج، نیز، نوعی مطالبه طلب بوده، از موارد مطالبه مهریه از سوی زوجه به طرفیت شخص زوج نیست و در صلاحیت دادگاه حقوقی می‌باشد.) 2 - تشکیل دادگاه خانواده برای حل اختلاف زوجین و رسیدگی به دعاویِ خانوادگیِ زوجین است و نه دعاوی حقوقی، 3 - دادگاه خانواده، اختصاصی بوده و صلاحیت ذاتی رسیدگی به اموری، جز دعاوی خانواده احصا شده، موضوع قانون حمایت خانواده مصوب 92 را ندارد و موضوع ارجاع شده نیز حقوقی و در صلاحیت محاکم حقوقی می‌باشد، لذا ؛ شایسته است که قرار عدم صلاحیت به اعتبار و شایستگی دادگاه حقوقی صادر شود و در صورت اختلاف، با عنایت به اینکه صلاحیت دادگاه خانواده نسبت به دادگاه حقوقی، ذاتی می‌باشد، در اجرای ماده 26 قانون آیین دادرسی مدنی، جهت حل اختلاف، پرونده به دیوان محترم عالی کشور ارسال گردد.
نظر اقلیت
در صلاحیت دادگاه خانواده است، زیرا هر چند موضوع به ظاهر، حقوقی است، ولکن از آنجایی که مربوط به مهریه زوجه است، می بایست در دادگاه خانواده رسیدگی شود و دادگاه حقوقی صلاحیت رسیدگی ندارد. فی المثل اگر چنانچه زوج در دفاع ادعا نماید که زوجه مهریه خود را بخشیده یا در ازای اموال غیر منقول مورد ادعا، مال دیگری دریافت نموده، چطور دادگاه حقوقی در موضوع پرداخت یا عدم پرداخت مهر، ورود کند.