صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1379/11/13
برگزار شده توسط: استان مازندران/ شهر ساری
موضوع
اعتراض ثالث طاری در مرحله واخواهی مقایسه تأیید رأی با صدور آن در مرحله تجدیدنظر
پرسش
الف) با عنایت به بند (ب) ماده 419 قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی و نیز مفهوم و منطوق مواد 421 و 422 همان قانون، آیا تسلیم دادخواست اعتراض ثالث طاری در مرحله واخواهی امکانپذیر است؟ب) با عنایت به منطوق ماده 421 قانون یاد شده، آیا تأیید رأی در مراجع تجدیدنظر و دیوانعالی کشور به منزله صدور رأی است یا اینکه تأیید رأی با صدور رأی، دو امر مستقل از هم هستند؟
نظر هیئت عالی
الف) طبق ماده 418 قانون آیین دادرسی مدنی، شخص ثالث حق دارد به هرگونه رأی صادره از دادگاه عمومی اعتراض کند و رأی غیابی هم مشمول همین مورد است.
ب) تأیید رأی به معنای اصدار رأی در تأیید آن است و مفهوم مغایر و مجزایی از آن ندارد.
نظر اکثریت
الف) نظر به اینکه وجود قاعده فراغ در آیین دادرسی، شامل قاضی صادرکننده رأی واخواهی نمیشود و در مرحله واخواهی همان قاضی صادرکننده رأی به آن رسیدگی میکند، هیچ گونه تفکیکی فیمابین مرحله صدور رأی غیابی و واخواهی وجود ندارد. لذا نظر به عدم فراغت قاضی صادرکننده رأی غیابی از رسیدگی غیابی و نظر به اینکه در مرحله واخواهی، دادنامه غیابی به محکوم علیه غیابی ابلاغ میشود؛ با توجه به پذیرش اصل تفسیر موسع در قوانین و مقرّرات حقوقی به معنای اخص، رعایت عدالت و انصاف قضایی و عدم وجود تعابیر مخالف
در خصوص مورد، پذیرش اعتراض ثالث طاری در مرحله واخواهی امکانپذیر است.
نظر اقلیت
الف) اعتراض به رأی در مرحله واخواهی از جمله طرق عادی اعتراض به آرا میباشد. نظر به اینکه اعتراض ثالث در کنار اعاده دادرسی و اعمال (ماده 326 قانون آیین دادرسی مدنی) و فرجام از جمله طرق فوقالعاده اعتراض در قانون آیین دادرسی مدنی است، بنابراین، در مرحله واخواهی، پذیرش درخواست اعتراض ثالث طاری بلااشکال نیست؛ زیرا دادگاه پس از صدور رأی غیابی، فارغ از رسیدگی است و تسلیم دادخواست اعتراض طاری در مرحله واخواهی (به دلیل اینکه از مجموع مواد (421 و 423 قانون آیین دادرسی مدنی) چنین استفاده میشود که تسلیم درخواست اعتراض در حین دادرسی و تا قبل از صدور حکم برای معترض تکلیف است). بنابراین، پذیرش درخواست اعتراض ثالث طاری در مرحله واخواهی امکانپذیر نیست.
ب) با عنایت به رأی دیوانعالی تمیز مورخ 14 و 15 آذر ماه سال 1309 به این شرح: شخص ثالث باید اعتراض خود را به آخرین محکمه ای که صادرکننده حکم بوده تقدیم دارد. بنابراین، حکم محکمه استیناف اگر مبنی بر تأیید حکم بدایت باشد، اعتراض شخص ثالث، به محکمه استیناف داده میشود و نظر به اینکه اکثر نویسندگان حقوقی آیین دادرسی سابق و حال بر این عقیدها ند که تأیید حکم در مرحله پژوهش و تجدیدنظر، به معنای صدور رأی قطعی تلقی میشود به همین جهت در اعمال مواد 31 و 18 قانون تشکیل دادگاه‌های عمومی و انقلاب سابق، (با رعایت جایگزین مواد جدید آیین دادرسی مدنی نیز رعایت میشود و تأیید رأی در ماهیت، تفاوت معنایی با صدور رأی ندارد.