صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1399/06/13
برگزار شده توسط: استان مرکزی/ شهر اراک
موضوع
امکان تفهیم اتهام به شخصی که به عنوان مطلع نزد مقام قضایی حاضر شده است
پرسش
با عنایت به ماده 213 قانون آئین دادرسی کیفری مصوب 1392، چنانچه شخصی به عنوان مطلع یا جهت تشکیل جلسه مواجهه‌ی حضوری احضار شده، پس از اخذ اظهارات از ایشان و بنابر ادله کشف شده بازپرس مورد را از موارد جلب ابتدائی (ماده 180 قانون آئین دادرسی کیفری مصوب 1392) تشخیص دهد آیا می‌تواند دستور بازداشت متهم را صادر کرده و به ایشان تفهیم اتهام نماید؟
نظر هیئت عالی
مقررات ماده 213 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 در ضرورت تحقیق از متهم در وقت دیگر، در مواردی که وی ابتدا به عنوان مطلع احضار شده است، نافی صدور دستور بازداشت بدون احضار متهم در موارد مذکور در ماده 180 قانون فوق‌الذکر نمی‌باشد، بدیهی است که رعایت حقوق دفاعی متهم در هر حال الزامی است، بنابراین نظریه اکثریت قضات محترم دادگستری شهرستان اراک مورد تایید است.
نظر اکثریت
بله می‌تواندچرا که باید صدر و ذیل ماده 213 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 را با یک دیگر تفسیر نمود بدین شرح که در ذیل ماده موصوف آمده است که (...باید مطابق مقررات و به عنوان متهم برای وقت دیگری احضار شود) ذکر عبارت احضار متهم در ذیل این ماده در بیان یک قاعده کلی مبنی بر لزوم احضار متهم در تمامی جرایم می‌باشد کما اینکه فرض قانون گذار در تمامی جرایم در قانون آیین دادرسی کیفری برای حضور متهم حفظ حقوق دفاعیه متهم از طریق احضار ایشان می‌باشد لیکن ماده 180 قانون آیین دادرسی کیفری یک استثنا بر این اصل است که این استثنا بر فرض سوال نیز تسری دارد چه اساسا هدف از وضع ماده 180 قانون موصوف جلوگیری از فرار متهم یا جلوگیری از امحا ادله و.... می‌باشد و اقدام در این راستا می‌بایست به قید فوریت انجام شود.
نظر اقلیت
خیر نمیتواند چرا که اولاً ماده 213 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 بر ممنوعیت تفهیم اتهام به فردی که به عنوان مطلع احضار شده است اطلاق دارد و چنانچه معتقد به تخصیص خوردن آن هستیم می‌بایست که نص قانونی وجود داشته باشد و با صرف استدلال نمی‌توان آن را تخصیص زد.
ثانیاً تفسیر به نفع متهم نیز دلالت بر این امر دارد که می‌بایست فرد در نوبت دیگری و برای وقت دیگری احضار شود.
ثالثاً ما باید به متهم فرصت تدارک دفاع بدهیم و هدف ماده 213 نیز حفظ حقوق دفاعیه متهم می‌باشد که نظریه مشورتی شماره 1473/93/7 مورخ 1393/6/24 نیز دلالت براین امر دارد.