تاریخ نظریه: 1396/07/23
شماره نظریه: 7/96/1701
شماره پرونده: 742-1/186-96
استعلام:
با عنایت به اینه طبق دلالت ذیل ماده 507 قانون مجازات اسلامی مصوب 1375 تعزیرات افراد داخل در دستجات مفسد و اشخاص اقدام کننده علیه امنیت با شرایطی از مجازات معاف شده‌اند و با توجه به اینکه طبق فصل چهارم قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 معافیت از مجازات در حیطه عملکرد دادگاه تعریف شده و مواد 13و 265 قانون آیین دادرسی کیفری نیز اقدامات بازپرس و مقامات دادسرا را در غیر جلب به دادرسی احصا و حصر نموده است و از طرفی طبق مواد 265 و268 همین قانون صدور قرار جلب به دادرسی و کیفرخواست نسبت به کسی که طبق نظر مقام قضایی دادسرا بر اساس ذیل ماده 507 صدرالذکر از مجازات معاف است قابل تامل می‌باشد مستدعی است در خصوص تکلیف دادسرا در این گونه موارد اظهار نظر و ارائه طریق بفرمائید به عبارت دیگر چنانچه بازپرس و دادستان معتقد به وجود شرایط و معافیت متهم از مجازات باشند آیا باید پرونده را با قرار نهایی در دادسرا مختومه کنند (با چه قراری) یا اینکه علی رغم نظر خود باید پرونده را با قرار جلب به دادرسی و کیفرخواست به دادگاه ارسال کرده و دادگاه با لحاظ ماده 507 متهم را از مجازات معاف نماید.
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
معافیت از کیفر، وضعیت متهمی است که مجرمیت وی محرز شده باشد ولی به دلیل معاذیر مصرح در قانون، مانند ماده 507 قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات مصوب 1375 (معافیت قانونی) یا باوجود شرایط مقرر در ماده 39 قانون مجازات اسلامی 1392 از تحمل کل کیفر معاف میشود (معافیت قضایی)؛ بنابراین معافیت از کیفر برحسب مورد، از تکالیف یا اختیارات دادگاه صادرکننده حکم است و دادسرا در این زمینه اختیاری ندارد. (ماده 195 قانون آیین دادرسی کیفری درباره تشویق به همکاری متهم از سوی بازپرس برای برخورداری از تخفیف در دادگاه صادرکننده رای نیز به‌طور ضمنی به عدم اختیار دادسرا در تصمیم پیرامون نهادهای مرتبط با مجازات اشاره میکند) بنابراین، دادسرا در صورت توجه اتهام و وجود ادله و مدارک، بدون لحاظ کردن معافیتهای قانونی از کیفر، پرونده را با صدور کیفرخواست به دادگاه ارسال میدارد.