تاریخ نظریه: 1398/02/30
شماره نظریه: 7/98/156
شماره پرونده: 98-186/1-156 ک
استعلام:
اثر توبه بر مجازاتهای تکمیلی چگونه است؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
مجازات تکمیلی همان‌گونه که از عنوان آن پیداست، مجازاتی است که به منظور تحقق اهداف اصلاحی مجازات‌ها و بعضاً صیانت از جامعه، در تکمیل و تتمیم مجازات اصلی (اعم از تعزیر یا قصاص و یا حد) توسط دادگاه تعیین می‌شود. بنابراین مجازات تکمیلی وابسته به مجازات اصلی است و با سقوط مجازات اصلی به نحو کلّی، جز در مواردی نظیر تبصره 2 ماده 114 قانون مجازات اسلامی 1392 (در زنا و لواط) که حکم خاصی مقرر شده است، مجازات تکمیلی نیز ساقط می‌شود. نظر به اینکه ماده 115 قانون مجازات اسلامی 1392 در جرایم تعزیری از درجه‌های شش تا هشت، توبه مرتکب را به نحوی که «ندامت و اصلاح وی برای قاضی محرز شود» موجب ساقط شدن مجازات دانسته است، لذا با سقوط مجازات اصلی، مجازات تکمیلی نیز ساقط خواهد شد؛ امّا در جرایم موضوع قسمت دوّم ماده 115 (در سایر جرایم موجب تعزیر دادگاه می‌تواند مقررات راجع به تخفیف مجازات را اعمال نماید) مجازات اصلی به نحو کلّی ساقط نمی‌شود و صرفاً تخفیف می‌یابد. در این صورت دادگاه در خصوص ضرورت تکمیل مجازات اصلی باقیمانده پس از عفو (به لحاظ توبه) با اعمال مجازات تکمیلی نیز اتخاذ تصمیم خواهد کرد.