صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1398/06/23
برگزار شده توسط: استان کرمان/ شهر زرند
موضوع
مرجع رسیدگی به موضوع مطالبه خسارت ناشی از صدور قرار تأمین خواسته
پرسش
چنانچه خواهان ضمن طرح دعوا در خصوص اصل خواسته، صدور قرار تامین خواسته را نیز از دادگاه مطالبه نماید و دادگاه پس از تودیع خسارت احتمالی نسبت به صدور قرار تامین خواسته اقدام نماید اما نهایتاً خواهان، محکوم به بی حقی گردیده و خوانده نیز در موعد مقرر در ماده 120 قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی خسارت ناشی از صدور قرار تامین خواسته را مطالبه نماید؛
آیا رسیدگی به موضوع مطالبه خسارت ناشی از صدور قرار تامین خواسته بنا به صراحت ماده 120 قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی در صلاحیت دادگاه صادر کننده قرار می‌باشد و یا مراجعه به دادگاه صادر کننده قرار تامین خواسته صرفاً امتیازی برای خوانده بوده و او می‌تواند از این امتیاز یهره نبرده و بر اساس میزان خواسته نسبت به طرح دادخواست در شورای حل اختلاف یا دادگاه حقوقی اقدام نماید؟
نظر هیئت عالی
با توجه به مقرره قانونی (ماده 120 ق.آ.د.م) و وجود صلاحیت اضافی برای دادگاه صادر کننده رای، در صورتی که خوانده در مهلت مندرج در ماده مرقوم، مبادرت به مطالبه خسارت نماید، الزاماً باید به همان دادگاه رجوع نماید و پس از انقضای مهلت 20 روز و عدم استفاده خوانده از امتیاز مندرج در ماده 120 قانون مرقوم، مطابق عمومات مسئولیت مدنی و با رعایت قواعد عمومی صلاحیت، می‌تواند به طور علیحده اقدام به تقدیم دادخواست مطالبه خسارت از مرجع ذی صلاح نماید. (حسب مورد دادگاه یا شورای حل اختلاف).
نظر اکثریت
عبارت حق دارد در ماده 120 قانون آیین دادرسی مدنی ناظر به مطالبه خسارت می‌باشد و نه مرجع صالح به رسیدگی. در واقع ماده بیان داشته خوانده ای که از صدور قرار تامین خواسته متضرر گردیده است حق دارد خسارت خود را مطالبه نماید اما این خسارت بایستی از دادگاه صادر کننده قرار تامین خواسته مطالبه گردد و این تکلیفی است قانونی برای خوانده در راستای مطالبه خسارت. ماده 239 قانون آیین دادرسی مدنی مصوب 1318 نیز موید این استدلال می‌باشد چرا که به صورت عام حکم مطالبه خسارت را بیان کرده بود اما در قانون جدید تکلیفی برای خوانده در نظر گرفته شده است.
نظر اقلیت
ماده 120 قانون آیین دادرسی مدنی صرفا امتیازی برای خوانده جهت مطالبه خسارت وارده ناشی از صدور قرار تامین خواسته در نظر گرفته و آن امتیاز این است که خوانده می‌تواند بدون رعایت تشریفات آیین دادرسی و پرداخت هزینه دادرسی خسارت خود را مطالبه نماید اما در عین حال خوانده می‌تواند از این امتیاز بهره نبرده و با پرداخت هزینه دادرسی، رعایت تشریفات آیین دادرسی و تقدیم دادخواست خسارت ناشی از صدور قرار تامین خواسته را مطالبه نماید که در این فرض با توجه به میزان خسارت مورد ادعا شورای حل اختلاف و یا دادگاه صالح خواهد بود