صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1398/05/17
برگزار شده توسط: استان خراسان رضوی/ شهر مشهد
موضوع
شهادت کذب و معاونت در شهادت کذب
پرسش
در پرونده ای شاکی علیه دو نفر تحت عنوان شهادت کذب و معاونت در شهادت کذب طرح شکایت مینماید. دادسرا در خصوص مباشر قرار منع تعقیب صادر مینماید و در خصوص معاون با این استدلال که شهادت کذب درجه 6 بوده و معاونت آن حداقل یک درجه پائین تر است و در صلاحیت مستقیم دادگاه است قرار عدم صلاحیت صادر نموده است،
اولاً: آیا با توجه به کلیت ماده 311 قانون آئین دادرسی کیفری (شرکا و معاونین جرم در دادگاهی محاکمه می‌شوند که صلاحیت رسیدگی به اتهام اصلی را دارد) دادسرا باید در این خصوص هم اظهار نظر می نمود یا صدور قرار عدم صلاحیت صحیح است؛
ثانیاً: در صورتی که قرار عدم صلاحیت دادسرا صحیح است و این اتهام در صلاحیت مستقیم دادگاه است آیا ما مکلف به تبعیت از قرار نهایی دادسرا هستیم و لزوما ما هم باید قرار منع تعقیب یا برائت صادر کنیم یا اینکه مجاز به محکومیت متهم به معاونت نیز هستیم؟
نظر هیئت عالی
به جرم معاون جرم، در مرجع قضایی که به جرم مباشر اصلی رسیدگی مینماید، با فرض صلاحیت ذاتی رسیدگی خواهد شد در موضوع سوال دادسرا به جرم مباشر و معاون رسیدگی می کند.
نظر اتفاقی
نظریه اول. صدور قرار عدم صلاحیت از ناحیه دادسرا صحیح نیست چرا که با توجه به اینکه وفق ماده 311 ق. ا. د. ک رسیدگی به اتهامات معاونین وشرکا را در مرجع واحد تعیین نموده که هر چند ظاهر ماده مختص به دادگاه است ولی در هر حال یک قاعده کلی را بیان مینماید همچنین در موردی که متهم مرتکب چند جرم با درجات مختلف شده و برخی از اتهامات درجه هفت و هشت است دادسرا باید به همه اتهامات رسیدگی نموده و قرار نهایی صادر نماید و با توجه به اینکه اظهار نظر ماهوی در خصوص معاون فرع اظهار نظر نسبت به مباشر است و این دو قابل تفکیک نیست لذا دادسرا میبایست در این خصوص نیز اظهار نظر می نمود که در نهایت این نظریه با 16 نفر موافق حائز اکثریت شد.
نظریه دوم. قرار عدم صلاحیت دادسرا صحیحا صادر شده چرا که اولا معاونت در این موضوع در هر حال درجه 7 است و صراحت ماده 340 ق. ا.د. ک رسیدگی به آن را در صلاحیت مستقیم دادگاه دانسته و ماده 311 نیز مخصوص دادگاه است و دلیلی بر تسری آن به دادسرا وجود ندارد و در نهایت دادگاه نیز مستقلا به اتهام معاون رسیدگی مینماید و لزومی به تبعیت از نظر دادسرا در خصوص مباشر ندارد و در صورت احراز بزه می‌تواند متهم را به اتهام معاونت محکوم نماید که این نظریه نیز 6 نفر قائل داشت.
نظریه سوم. قرار عدم صلاحیت دادسرا صحیح است النهایه با توجه به اینکه در خصوص مباشر قرار منع تعقیب صادر شده دادگاه نیز چاره ای ندارد جز اینکه قرار منع تعقیب صادر نماید چون به هر حال بدون محکومیت مباشر محکومیت معاون میسور نیست و این موضوع از مفهوم ماده 139 ق. م. ا قابل برداشت است که در آن فقط در صورتی که برای مباشر به لحاظ شخصی قرار موقوفی تعقیب صادر شود اجازه رسیدگی به اتهام معاون صادر شده و مفهوم آن این است که اگر قرار منع تعقیب صادر شد مقام قضائی حق تعقیب متهم به معاونت را ندارد که این نظریه نیز دو نفر قائل داشت.