تاریخ نظریه: 1400/03/26
شماره نظریه: 7/1400/311
شماره پرونده: 1400-168-311 ک
استعلام:
آیا دادسرا می‌تواند متهم را نخست به عنوان مطلع و سپس به عنوان متهم احضار نماید؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
اولاً، مطابق ماده 204 قانون آئین دادرسی کیفری مصوب 1392 بازپرس می‌تواند در کلیه جرایم اعم از قابل گذشت یا غیر قابل گذشت شخصی را که حضور و تحقیق از وی برای روشن شدن موضوع ضروری است، به عنوان مطلع احضار کند؛ بنابراین، تحقیق از مشتکی‌عنه که فعلاً دلایل کافی بر توجه اتهام به وی وجود ندارد به عنوان مطلع و با رعایت حقوق ناظر به تحقیق از مطلعان از قبیل ماده 213 قانون یاد‌شده، فاقد اشکال قانونی است.
ثانیاً، ماده 213 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 ناظر به اشخاصی است که در پی احضار مقام قضایی با عنوانی غیر از متهم در مرجع قضایی حاضر می‌شوند. و به دلالت این ماده صرفاً به شخصی می‌توان تفهیم اتهام کرد که به عنوان متهم احضار شده باشد؛ بنابراین اشخاصی از قبیل شاهد، مطلع، شاکی که در پی احضار مقام قضایی حاضر می‌شود، در صورتی که در مظان اتهام قرار گیرند به منظور حفظ حقوق دفاعی ایشان و داشتن فرصت لازم برای تدارک دفاع، باید با رعایت ماده یاد‌شده و به عنوان متهم برای وقت دیگری احضار شوند؛ البته متهمان جرائم مشهود تخصصاً از شمول ماده یاد‌شده خارج می‌باشند.