تاریخ نظریه: 1395/08/02
شماره نظریه: 7/95/1804
شماره پرونده: 799-10/16-95
استعلام:
همانگونه که مستحضرید با توجه به مفاد ماده 60 قانون بیمه اجباری خسارت وارده به شخص ثالث در اثر حوادث ناشی از وسایل نقلیه بیان شده است:
هر کسی که با انجام اعمال متقلبانه صحنه سازی صوری تصادف و تعویض خودرو و یا ایجاد خسارت عمدی وجوهی را بابت خسارت دریافت کند به حبس تعزیری درجه شش و جزای نقدی معادل دو برابر وجوه دریافتی محکوم می‌شوند شروع به جرم مندرج در این ماده علاوه بر مجازات مقرر برای شروع به جرم در قانون مجازات اسلامی مستوجب جزای نقدی درجه پنج می‌باشد
سوال: با فرض ماده فوق اگر شخص یا اشخاصی اعمال متقلبانه انجام و وجوهی بابت دیه دریافت دارد مشمول این قانون می‌گردد یا خیر؟
نظر به اینکه ماده 122 قانون مجازات اسلامی شروع به جرائم تعزیری را تا درجه پنج تعیین کرده است و مجازات درجه 6 و7 و8 شروع به جرم ندارد و در ماده فوق الذکر مجازات جرم اصلی درجه 6 می‌باشد برای شروع به جرم ماده مذکور چگونه مجازات تعیین می‌گردد؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
1- با توجه به ماده 1 قانون بیمه اجباری خسارت واردشده به شخص ثالث در اثر حوادث ناشی از وسایل نقلیه، اصطلاح خسارت به کار برده شده در این قانون، شامل خسارت بدنی و خسارت مالی است و چون طبق بند الف ماده مذکور، دیه یا ارش ناشی از هر نوع صدمه بدنی به سبب حوادث مشمول بیمه موضوع این قانون نیز خسارت بدنی محسوب می‌گردد، لذا مقررات ماده 61 این قانون شامل دریافت متقلبانه دیه یا ارش به نحوی که در این ماده آمده نیز می‌گردد.
2- هرچند که طبق قسمت اخیر ماده 61 قانون مورد بحث، برای شروع به جرم مندرج در این ماده، دو نوع مجازات پیش‌بینی شده؛ یکی مجازات مقرر برای شروع به جرم در قانون مجازات اسلامی و دیگری جزای نقدی درجه 5، لکن چون جرم تام مذکور، درجه شش می‌باشد و در قانون مجازات اسلامی 1392 طبق ماده 122 این قانون برای شروع به جرایم درجه 6 مجازاتی پیش‌بینی نشده است، با لحاظ اصل قانونی بودن جرم و مجازات، فقط جزای نقدی مقرر در همان ماده 61 قانون مزبور برای شروع به جرم مندرج در این ماده قابل اعمال است.