اعتراض ثالث به حکم قطعی

صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1383/02/09
برگزار شده توسط: استان مازندران/ شهر بابلسر

موضوع

اعتراض ثالث به حکم قطعی

پرسش

حکم قطعی درباره موضوعی صادر می‌شود و شخص ثالث به آن معترض است؛ در حین رسیدگی، شخص ثالث دیگری دادخواست ورود ثالث تقدیم می کند آیا قابل پذیرش است یا خیر؟ (ورود ثالث در اعتراض ثالث ممکن است یا خیر؟)

نظر هیئت عالی

بر حسب اطلاق ماده 130 قانون آیین دادرسی مدنی دادگاه های عمومی و انقلاب هرگاه شخص ثالثی در موضوع دادرسی اصحاب دعوای اصلی برای خود حقی قایل باشد و یا خود را در محق شدن یکی از طرفین ذی نفع بداند می‌تواند تا وقتی که ختم دادرسی اعلام نشده است وارد دعوا شود. در دعوای اعتراض شخص ثالث نسبت به حکم قطعی سابق الصدور هم ممکن است شخص دیگری غیر از اصحاب دعوای اصلی و اعتراض ثالث که برای خود حقی قایل است و یا خود را در محق شدن یکی از اصحاب دعوای اعتراض ثالث ذی نفع بداند با رعایت جهات مذکور در ماده 130 قانون مزبور با تقدیم دادخواست وارد دعوا شود و اظهار حق کند و عبارت (دادرسی اصحاب دعو ای اصلی) مقید در ماده 130 قانون مانع قبول دعوای وارد ثالث نخواهد بود زیرا در این مورد دعوای اعتراض ثالث، به مثابه دعوای اصلی است؛ لکن استثنائاً در ماده 441 قانون فوق الذکر در باب اعاده دادرسی تصریح شده، در اعاده دادرسی غیر از طرفین دعوا شخص دیگری به هیچ عنوان نمی تواند داخل در دعوا شود که از مفهوم این ماده قانونی هم جواز طرح دعوای ورود ثالث در جریان رسیدگی به دعوای اعتراض ثالث استفاده می‌شود و نهی قانونگذار صرفاً ناظر به اعاده دادرسی است و نظر اول (اکثریت) صحیح است.

نظر اکثریت

بله، زیرا:
1. قانونگذار، ماده 130 قانون آیین دادرسی مدنی را در باب ورود ثالث، به این لحاظ پیش بینی کرده که از تضییع شدن حقوق اشخاص ثالث در حین رسیدگی جلوگیری به عمل آید، چه این امر مربوط به مرحله اول دادرسی باشد یا اینکه بعد از اعتراض ثالث و گسسته شدن پرونده سابق و شروع رسیدگی جدید باشد.
2. آن چه در ورود ثالث قابل توجه است مفتوح بودن دادرسی است چه مرحله بدوی باشد چه تجدیدنظر باشد و چه در زمان رسیدگی به اعتراض ثالث باشد؛ چون در این مرحله دادرسی مفتوح است ثالث حق ورود نیز دارد.
3. ماده 441 قانون آیین دادرسی مدنی در اعاد ه دادرسی جز به طرفین اصلی حق ورود نداده است ولی در اعتراض ثالث این امر را پیش بینی نکرده است که حکایت از عدم مخالفت مقنن دارد.
4. مطابق ماده 420 همین قانون ترتیب دادرسی در اعتراض اصلی مانند دادرسی نخستین است که با پذیرش این امر چون در دادرسی نخستین ورود ثالث نیز ممکن است در این مرحله که ثالث به عنوان معترض طرح دعوا کرده ورود ثالث نیز ممکن است.

نظر اقلیت

1. بعد از صدور حکم قطعی، ثالث فقط می‌تواند به عنوان معترض وارد شود و نه وارد ثالث زیرا ورود قبل از ختم دادرسی است و بعد از ختم آن، رسیدگی مجدد مجوز ورود نمی شود.
2. اگر چه مقنن ورود در مرحله تجدیدنظر یعنی بعد از خاتمه دادرسی نخستین را اجازه داده است اما این امر استثناست.
3. ماده 130 قانون آیین دادرسی مدنی از دعوای اصلی نام می برد که در اعتراض ثالث اصلی نیست.
4. مقررات آیین دادرسی مدنی مشخص است و خلاف آن نمی توان عمل کرد.
5. نظر بعضی از حقوقدانان با توجه به حقوق فرانسه که معتقدند قانون ما از آن جا اقتباس بر این است که ورود ثالث ممکن نیست.