صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1396/05/12
برگزار شده توسط: استان کردستان/ شهر دیواندره
موضوع
مطالبه دیه با تقدیم دادخواست به دادگاه حقوقی
پرسش
در موضوعاتی (تصادفات منجر به فوت) که وفق تبصره ماده 85 قانون آیین دادرسی کیفری پرونده جهت پرداخت دیه به شعب کیفری دادگاه ارسال می‌شود آیا مدعی خصوصی چنین امکانی دارد که لایحه خود را طی دادخواستی به شعب حقوقی تسلیم نماید؟ و در صورت تسلیم آیا ریاست دادگستری تکلیفی بر پذیرفتن چنین دادخواستی علی رغم تعیین تکلیف آن در قانون مرقوم را دارد؟ سوال دیگر این است که در صورت پذیرفتن دادخواست و ارجاع ریاست دادگستری آیا مقام قضایی باید وارد رسیدگی شود؟ یا اینکه طی یک قراری باید دعوا را رد کند؟ و اگر قرار بر رد دادخواست فوق باشد مقام رسیدگی کننده باید طی چه قراری رفع تکلیف نماید؟ و اما سوال بعد این است که در صورت مثبت بودن موارد فوق، آیا افراد در موضوعات مشابه از جمله در صدمات بدنی عمدی که تنها دیه ثابت است می‌توانند جهت رسیدگی موضوع به شعب حقوقی مراجعه نمایند؟
نظر هیئت عالی
نظریه اتفاقی قضات محترم دادگستری شهرستان دیوان دره استان کردستان تا عبارت موجود باشد در سطر ما‌قبل آخر مورد تأئید است و در سوال آخر نیز با توجه به ماده 452 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 که بیان داشته؛ دیه آثار و احکام مسئولیت مدنی یا ضمان را دارد و حق شخص مجنی علیه یا ولی دم است، مطالبه آن با تقدیم دادخواست حقوقی از دادگاه حقوقی فاقد اشکال قانونی است و مجازات تلقی شدن دیه مطابق ماده 14 قانون فوق الذکر نافی مطالبه آن از طریق دادگاه حقوقی نمی‌باشد.
نظر اتفاقی
اولاً چنین دادخواستی را می توان مطرح نمود و در این خصوص اگر دادخواست فوق طبق مواد 51 الی 60 از نظر شکلی درست تنظیم شده باشد ریاست دادگستری مکلف به امر ارجاع است و دلیلی برای رد درخواست وجود ندارد همین طور باید خاطر نشان کرد که درست است که قانونگذار به طور خاص در تبصره ماده 85 آ.د.ک در این خصوص تعیین تکلیف نموده ولیکن این ماده امتیازی برای افراد محسوب می‌شود و ذی نفع می‌تواند از این امتیاز استفاده کند یا خیر. همینطور در این خصوص می توان به رأی وحدت رویه شماره 563- /70/03/28 اشاره کرد که عنوان می دارد که دعوای اولیای دم در مورد دیه جنبه مالی دارد و در صلاحیت شعب حقوقی است. در صورت ارجاع و شعبه حقوقی باید رسیدگی نماید زیرا اولا افراد جهت تسلیم دادخواست هزینه نموده اند و ثانیا جهت صدور (قرار عدم استماع دعوی و رد دعوا) باید شرایط قانونی آن موجود باشد. در مورد سوال آخر در قالب مطالبه دیه نمی توان دادخواست حقوقی مطرح نمود چون دیه مجاز ات محسوب می‌شود و امر جزایی می‌باشد و باید از طریق شکوائیه رسیدگی شود.