صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1397/01/26
برگزار شده توسط: استان فارس/ شهر شیراز
موضوع
نقش اعلام گذشت اولیای دم نسبت به نوجوان در بزه قتل عمد
پرسش
چنانچه نوجوانی (18- 15 سال) مرتکب قتل عمدی گردد و حسب پاسخ استعلام از پزشکی قانونی در خصوص رشد و کمال وی، اعلام گردیده است که در زمان ارتکاب جرم فاقد رشد و کمال عقلانی بوده است و ماهیت جرم انجام شده را درک نمی کرده است (وفق ماده 91 قانون مجازات اسلامی مصوب 92)، حال دادگاه بعد از بررسی و دادرسی و وجود رابطه علیت بین رفتار متهم و قتل و احراز قتل عمدی، بر اساس ماده 91 قانون ذکر شده علاوه بر دیه از باب جنبه عمومی جرم قصد اعمال مجازات وفق ماده 89 را دارد. آیا اینکه اولیا دم از ابتدا تقاضای قصاص کرده باشند یا خیر تاثیری در میزان مجازات دارد؟
نظر هیئت عالی
با توجه به ماده 91 قانون مجازات اسلامی که تعیین مجازات بر اساس مجازات‌های پیش‌بینی شده در این فصل تاکید شده با امعان توجه به ماده 89 قانون اشعاری ملاک باید ماده 612 قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات مصوب 75 باشد. لهذا بند ب ماده 89 به عنوان میزان مجازات لزوماً باید مطمح نظر قرار گیرد.
نظر اکثریت
چنانچه اولیاء دم از ابتدا خواهان قصاص باشند بعد از احراز و اثبات ارتکاب قتل عمدی از سوی نوجوان و عدم احراز رشد و کمال عقلانی از سوی کارشناس، متهم وفق ماده 91 قانون مجازات اسلامی مصوب 92 که اعلام نموده «...حسب مورد با توجه به سن آنها به مجازات‌های پیش‌بینی شده در این فصل محکوم می‌شوند» محکوم می‌گردد، به عبارتی دادگاه بر اساس ماده 89 قانون مارالذکر علاوه بر محکومیت متهم به پرداخت دیه در صورت مطالبه از سوی اولیاء دم وی را حداکثر به نگهداری در کانون اصلاح و تربیت به مدت پنج سال محکوم می‌نماید.
اما چنانچه اولیاء دم تقاضای قصاص ننمایند با احراز شرایط ذکر شده، اعمال مجازات بر اساس مقررات ماده 612 قانون مجازات اسلامی کتاب تعزیرات و ماده 89 قانون مجازات اسلامی مصوب 92 انجام می‌شود به عبارتی ماده 612 قانون مجازات اسلامی کتاب تعزیرات حداکثر مجازات جنبه عمومی بزه قتل عمدی ده سال است که در زمره جرایم تعزیری درجه چهار می‌باشد که براساس بند ب ماده 89 قانون مجازات اسلامی مصوب 92 حداکثر می‌توان وی را به نگهداری در کانون اصلاح و تربیت به مدت سه سال محکوم نمود.
نظر اقلیت
در فرض سوال اعم از اینکه اولیا دم از ابتدا تقاضای قصاص نموده باشندیا خیر، بر اساس مقررات مواد 89 و 91 قانون مجازات اسلامی مصوب 92 مجازات اعمال می‌گردد و حداکثر می‌توان علاوه بر پرداخت دیه متهم را به نگهداری در کانون اصلاح و تربیت به مدت پنج سال محکوم نمود.