صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1398/02/17
برگزار شده توسط: استان گیلان/ شهر سیاهکل
موضوع
بررسی نحوه اعمال ماده 18 قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی
پرسش
آیا اعمال ماده 18 قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی نیاز به طرح دادخواست دارد یا به صرف تقاضا توسط قاضی اجرا باید بررسی و اعمال شود؟ (فرض سوال زمانی اهمیت پیدا می‌کند که مالی از وی کشف نشده لکن به دلایلی مثل افزایش درآمد از اعسار خارج شده است.)
نظر هیئت عالی
درخواست اعمال مقررات ماده 18 قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی نیاز به تقدیم دادخواست محکوم‌له ندارد و به صرف تقاضا و با حصول شرایط قانونی قابل اجابت است.
نظر اکثریت
در فرض سوال، محکوم‌له صرفاً با تقاضا پروسه اجرایی را ادامه می‌دهد. درست است که سیاق نگارش ماده 18 قانون فوق‌الذکر ممکن است بدواً خواننده را به اشتباه بیندازد اما با بررسی بیشتر و با لحاظ روح حاکم بر این قانون به نظر می‌رسد این ماده در راستای حمایت از محکوم‌لهی است که محکوم‌علیه پرونده‌اش برای احقاق حق محکوم‌له همکاری نکرده و در واقع تنبیهی است برای چنین محکوم‌علیهی. تحمل تقدیم دادخواست به این محکوم‌له تکلیف لایطاق است که برخلاف هدف این قانون است. در این خصوص می‌توان به صراحت قانون در به کاربردن لفظ «تقاضا» نیز استناد کرد.
نظر اقلیت
به نظر می‌رسد فرض سوال نیاز به طرح دادخواست دارد. به این دلیل که متن ماده 18 تاب تفسیر در این راستا را دارد. ارجاع این ماده به مواد 4 و 5 و 11 به این دلیل که پروسه قضایی در موارد اخیرالذکر جریان دارد موید این موضوع است. در متن ماده نیز آمده است: «هرگاه پس از صدور حکم اعسار ثابت شود» ثابت شدن نیاز به دادخواست و صدور رأی دارد. وقتی در بحث تعدیل ما اعتقاد به دادخواست داریم در فرض سوال به طریق اولی، محکوم‌له باید دادخواست تقدیم کند.