صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1400/09/18
برگزار شده توسط: استان گلستان/ شهر آزاد شهر
موضوع
اقدام به تغییر حدود کیفرخواست بدون نقض قرار
پرسش
در پرونده قصور پزشکی در خصوص سقط جنین شکایتی علیه دو پزشک مطرح می‌شود، با تحقیقات انجام شده برای یکی از پزشکان به میزان پنجاه درصد تقصیر و برای پزشک دیگر به میزان چهل درصد تقصیر، کیفرخواست صادر می‌گردد. برای ده درصد تقصیر نیز بازپرس اقدام به صدور قرار منع تعقیب به جهت اینکه این میزان از تقصیر را متوجه خود شاکیه می‌داند و از موارد اقدام علیه خود دانسته اقدام به صدور قرار منع تعقیب می‌کند. به این قرار اعتراضی نمی‌شود. پرونده با صدور کیفرخواست به دادگاه کیفری دو ارسال می‌شود؛ لیکن دادگاه محترم بدون اینکه نسبت به نقض قرار منع تعقیب به میزان ده درصد اقدام نماید صد در صد تقصیر را متوجه احدی از پزشکان می‌داند و اقدام به صدور حکم برای پزشک مذکور می‌کند. حال با توجه به اینکه دادگاه کیفری فقط در حدود کیفرخواست اقدام به رسیدگی می‌نماید و کیفرخواست دادسرا نیز برای 90 درصد تقصیر بوده و نسبت به ده درصد قرار منع تعقیب صادر شده آیا دادگاه می‌تواند بدون نقض قرار اقدام به تغییر حدود کیفرخواست نماید و حکم صددرصد تقصیر صادر کند؟
نظر هیات عالی
صدور قرار منع تعقیب به بهانه مقصر بودن شاکیه به میزان ده درصد موجه نیست. دادسرا باید با صدور کیفرخواست صرفاً میزان تقصیر متهمان رابه دادگاه اعلام نماید. بنابراین نظریه اقلیت صحیح اعلام می‌شود.
نظر اکثریت
با توجه به اینکه در خصوص ده درصد از تقصیر در دادسرا به واسطه اقدام علیه خود قرار منع تعقیب صادر شده و مجموعاً برای دو پزشک به میزان نود درصد تقصیر کیفرخواست صادر شده و قرار منع تعقیب نیز توسط دادسرا قطعی شده و نسبت به آن اعتراضی نشده و از طرفی دادگاه کیفری فقط در حدود کیفرخواست اقدام به رسیدگی می‌نماید و منظور از اینکه دادگاه می‌تواند نسبت به تصحیح عنوان اتهامی اقدام نماید. در موقعی است که اصل رفتار ارتکابی که مورد کیفرخواست دادگاه واقع شده به واسطه عنوان آن تغییر یابد در صورتی که در مسئله حاضر برای ده درصد از تقصیر به واسطه اقدام علیه خود شاکیه قرار منع تعقیب صادر گردیده؛ لذا مستلزم این است دادگاه محترم بدواً نسبت به نقض آن اقدام نماید؛ زیرا این موضوع در دادسرا رسیدگی و قطعی گردیده و از حدود کیفرخواست خارج است و از طرف دیگر از تفسیر موسع نیز منع می‌باشیم، بنابراین چون ده درصد از تقصیر مدنظر دادسرا نبوده دادگاه با تکلیفی مواجهه نمی‌باشد و بدون نقض قرار منع تعقیب امکان محکوم کردن به صورت صد در صد تقصیر وجود ندارد.
نظر اقلیت
قرار جلب به دادرسی و کیفرخواست صادره از دادسرا صرفاً اصل تقصیر متهم یا متهمین ذکر می‌شود و لازم به ذکر میزان تقصیر هر کدام از متهمین نیست و نسبت به مازاد تقصیر متهم یا متهمین نیاز به صدور قرار منع تعقیب بر اساس ماده 265 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 نیست به جهت اینکه دادگاه اختیارات بیشتری در تصمیم‌گیری در میزان تقصیر داشته باشد و از طرفی دادگاه می‌تواند عنوان مجرمانه را تغییر دهد یا اصلاح کند و خودش راساً اقدام به تفهیم اتهام جدید نماید.