صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1401/04/16
برگزار شده توسط: استان مازندران/ شهر محمود آباد
موضوع
بررسی امکان تعیین قیم موقت از سوی دادیار در مرحله تحقیقات مقدماتی
پرسش
در پرونده‌هایی که از سوی دادستان به دادیاری ارجاع می‌شود دادیار می‌تواند در صورتی که ادامه تحقیقات نیازمند به تعیین قیم موقت برای شاکی باشد (مانند زمانی که مصدوم تصادف به عنوان شاکی پرونده، به کما رفته است)، راساً نسبت به تعیین قیم موقت اقدام نماید یا خیر؟
نظر هیات عالی
نظر به اینکه مطابق ماده 88 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 در اموری که از طرف دادستان به دادیار ارجاع می‌شود تمام وظایف و اختیارات دادستان را دارا می‌باشد و با لحاظ اینکه تعیین قیم موقت (اتفاقی) موضوع ماده 70 قانون فوق‌الذکر قائم به شخص دادستان نمی‌باشد، منع قانونی در ارجاع دادستان به دادیار جهت انجام امر مذکور (تعیین قیم موقت) وجود ندارد، بنابراین نصب قیم موقت با لحاظ شرایط قانونی مذکور در مواد 70 و 88 قانون مارالذکر از سوی دادیار بلامانع است.
نظر اکثریت
در پرونده‌هایی که از سوی دادستان به دادیاری ارجاع می‌شود در صورتی که ادامه تحقیقات نیازمند به تعیین قیم موقت برای شاکی باشد (مانند زمانی که مصدوم تصادف به عنوان شاکی پرونده، به کما رفته است)، دادیار نمی‌تواند راساً نسبت به تعیین قیم موقت اقدام نماید؛ زیرا اگرچه ماده 88 قانون آیین دادرسی کیفری، اطلاق دارد و می‌گوید: «در اموری که از طرف دادستان به معاون دادستان یا دادیار ارجاع می‌شود، آنان در امور محوله تمام وظایف و اختیارات دادستان را دارند و تحت تعلیمات و نظارت او انجام وظیفه می‌کنند.» اما منظور از «امور» در این ماده، تنها امر تحقیقات است و شامل امور دیگری که در صلاحیت دادستان است مانند امور تعقیبی و امور حسبی نمی‌شود. بنابراین همچنانکه صدور قرار ترک تعقیب از سوی دادیار نیاز به تجویز دادستان دارد، انجام امور حسبی که جزو وظایف خاص دادستان است نیز چنین ویژگی دارد. علاوه بر این، نصب قیم یک امر حقوقی است، درحالی‌که موضوع ماده 88 ارجاع امر کیفری است؛ در نتیجه در این موارد، دادیار باید مراتب را به دادستان اعلام و می‌تواند قیم پیشنهادی خود را به وی معرفی، تا دادستان بر اساس ماده 70 آیین دادرسی کیفری، نسبت به تعیین وی به عنوان قیم موقت اقدام کند.
نظر اقلیت
در پرونده‌هایی که از سوی دادستان به دادیاری ارجاع می‌شود دادیار می‌تواند در صورتی که ادامه تحقیقات نیازمند به تعیین قیم موقت برای شاکی باشد (مانند زمانی که مصدوم تصادف به عنوان شاکی پرونده، به کما رفته است)، راساً نسبت به تعیین قیم موقت اقدام نماید؛ زیرا ماده 88 قانون آیین دادرسی کیفری، اطلاق دارد و شامل همه مواردی که در جریان تحقیقات مقدماتی ممکن است پیش آید، می‌شود.