تاریخ نظریه: 1399/09/15
شماره نظریه: 7/99/1183
شماره پرونده: 99-186/2-1183 ک
استعلام:
مطابق ماده 91 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 در جرایم موجب حد یا قصاص هرگاه فرد بالغ کمتر از هیجده سال ماهیت جرم انجام شده و یا حرمت آن را درک نکند و یا در رشد و کمال عقل وی شبهه وجود داشته باشد، حسب مورد با توجه به سن وی، به مجازات‌های پیش‌بینی شده در این فصل محکوم می‌شود و مطابق ماده 135 همین قانون، در تعدد جرایم موجب حد و تعزیری و نیز جرایم موجب قصاص و تعزیر، مجازات‌ها جمع و ابتدا حد یا قصاص اجرا می‌شود. چنانچه فرد بالغ کمتر از هیجده سال مرتکب یک جرم می‌شود و دادگاه ویژه رسیدگی به جرایم اطفال و نوجوانان طبق ماده 91 قانون مجازات اسلامی به لحاظ شبهه در رشد و کمال عقل نوجوان به جای مجازات حدی، به مجازات‌های تعزیری مقرر در فصل دهم قانون مجازات اسلامی حکم دهد، آیا طبق ماده 135 قانون مجازات اسلامی جمع هر دو مجازات اجرا می‌شود یا طبق ماده 134 قانون مجازات اسلامی، صرفاً یک مجازات و آن هم اشد قابل اجرا است؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
نظر به این‌که اعمال مقررات تعدد ناظر به مجازات‌های تعزیری است و در خصوص افراد نوجوان با عنایت به ماده 89 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 مجازات تعزیری تعیین می‌شود، لذا قواعد تعدد جرم در خصوص جرایم تعزیری ارتکابی توسط نوجوان قابل اعمال است و در فرض سوال که با انتفای مجازات حد یا قصاص، مرتکب نوجوان به «مجازات تعزیری» محکوم می‌شود نیز مقررات تعدد جرم موضوع ماده 134 قانون مجازات اسلامی اعمال می‌شود و به لحاظ انتفای «حد»، اعمال مقررات ماده 135 این قانون سالبه به انتفای موضوع است.