صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1397/09/19
برگزار شده توسط: استان خراسان رضوی/ شهر مشهد
موضوع
صدور اجراییه در مورد چکهای فاقد مشخصات مقرر در قانون جدید صدور چک
پرسش
ماده 23 قانون اصلاح قانون صدور چک (صدور اجراییه)در خصوص چک های فعلی که فاقد مشخصات مقرر در مواد 3 و 4 قانون فوق است جاری است یا خیر؟
نظر هیات عالی
با توجه به اینکه قانونگذار با اصلاح قانون چک شرایط و تشریفات خاصی برای صدور و نقل و انتقال چکهای صیادی قائل شده و برای دارندگان چنین چک‌هایی با وضع ماده 23 قانون اصلاحی چک، امکان درخواست صدور اجراییه از محاکم دادگستری را پیش‌بینی نموده است. قانونگذار صریحاً در ماده 21 مکرر (تبصره اصلاحی سال 1400)، مقرر داشته که چک‌هایی که از دسته چکهای ارائه شده پس از پایان اسفند ماه سال 1399 صادر گردیده، اگر در سامانه چکاوک ثبت و مشخصات دارنده چک درج نشود، یعنی اگر مالکیت چک‌ها در سامانه صیاد ثبت نشده باشد، مشمول این قانون از جمله حکم ماده 23 اصلاحی نخواهد بود. از سوی دیگر در ادامه صریحاً بیان می‌گردد که چک‌هایی صادر شده از دسته چک‌هایی که تاریخ ارائه آن دسته چک‌ها قبل از زمان مذکور در این تبصره باشد، تابع قانون زمان ارائه دسته چک است. بنابراین حکم ماده 23 اصلاحی قانون چک و امکان صدور اجراییه در محاکم صرفاً ناظر بر چکهای صیادی است که تشریفات صدور و ثبت را رعایت نموده باشند و سایر چک‌ها که قبل از مقرات مذکور صادر شده یا مربوط به دسته چکهای سابق می‌باشد. مشمول مقررات سختگیرانه جدید نمی‌شود.
نظر اکثریت
پس از لازم الاجرا شدن قانون فعلی در خصوص کلیه چک ها قانون اصلاح قانون صدور چک جاری است.
دلایل این نظریه:
1- در ماده 9 قانون اصلاح قانون صدور چک آمده استدارنده چک می‌تواند با ارائه گواهینامه عدم پرداخت، از دادگاه صالح صدور اجراییه... را در خواست نماید.چک و گواهینامه عدم پرداخت به صورت عام قید شده است و چنانچه ،نسبت به چکهای فعلی شمول نداشته باشد، قید «چک و گواهینامه عدم پرداخت واجد شرایط مقرر در این قانون »ضروری بود.
2- در صورت اصرار بر وجود کلیه شرایط مقرر در این قانون،با توجه به این که در حال حاضر سامانه موضوع این قانون راه اندازی نشده است و چک های در اختیار مردم فاقد شرایط مقرر است، قانون بلا اجراء خواهد ماند.
3- تبصره 1 ماده 8 قانون اصلاح قانون صدور چک نیز برشمول قانون نسبت به چکهای فعلی دلالت دارد و مقرر نموده است تا پس از دو سال از لازم الاجرا شدن قانون چنان چه مالکیت آنها در سامانه صیاد ثبت نشود اعتبار ندارد.
نظر اقلیت
شامل چک های فعلی (فاقد مشخصات مقرر در قانون اصلاحی) نمی شود.
دلیل این نظریه:
با توجه به این که در قانون اصلاح قانون صدور چک ،مشخصات ویژه ای برای صدور چک مقرر شده است و صدور دسته چک با اعتبار مناسب مورد نظر قرار گرفته است ،قانون گذار حمایت از آن و مسئولیت در وصول وجه آن را مورد توجه قرار داده است. در مورد چک های فاقد مشخصات،رعایت تناسب نشده است و لذا مشمول امتیازات ویژه قانون نیست،و دارنده چک در این قانون صرفا ناظر به چک هایی است که ضوابط مقرر این قانون در مورد آن شده است و دادگاه با احراز آن اجراییه صادر می‌نماید.