صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1396/10/21
برگزار شده توسط: استان آذربایجان شرقی/ شهر اهر
موضوع
غیر عمد بودن قتل
پرسش
اگر شکایتی مبنی بر قتل عمدی صورت گرفته و بازپرس با انجام تحقیقات، عمل مرتکب را قتل غیرعمدی تشخیص دهد آیا میتواند نسبت به عمدی بودن قتل قرار منع تعقیب صادر کند یا فقط در خصوص قتل غیرعمدی اظهار نظر میگردد؟
نظر هیئت عالی
بازپرس فقط باید یک قرار صادر کند، به این ترتیب که عنوان قتل عمدی را احراز نکند و رفتار متهم را بر یکی از عناوین شبه عمد ماده 291 قانون مجازات اسلامی تطبیق دهد لذا نظریه اکثریت تأیید میشود، توضیحاً این که در فرض مطروحه که دادستان و بازپرس در تشخیص اتهام متهم به قتل غیرعمدی، هم عقیده اند مطابق ماده 268 قانون آئین دادرسی کیفری مصوب 1392 و اصلاحات و الحاقات بعدی، پرونده امر با صدور کیفرخواست به دادگاهی باید ارسال شود که حسب اتهام احرازی، صالح به رسیدگی به آن است و لذا در فرض استعلام، کیفرخواست مربوطه باید براساس ماده 279 قانون فوق الذکر، توسط دادستان تنظیم و به دادگاه کیفری دو (دادگاه صالح به رسیدگی به اتهام) ارسال شود و شکایت اولیای دم از حیث عمدی بودن قتل و اصرار آن ها بر این شکایت، تأثیری در ارسال پرونده به دادگاهی که دادستان جهت رسیدگی (بر اساس قانون) صالح می داند، ندارد.
بدیهی است که وفق ماده 280 قانون صدرالذکر، عنوان اتهامی که در کیفرخواست ذکر میشود، مانع از تعیین عنوان صحیح قانونی توسط دادگاه نیست.
بنابراین، چنانچه دادگاه کیفری دو پس از انجام رسیدگی، معتقد به ارتکاب بزه قتل عمدی توسط متهم باشد و یا اتهامی را که متوجه متهم است، قتل عمدی تشخیص دهد، در این صورت باید قرار عدم صلاحیت به اعتبار شایستگی رسیدگی در دادگاه کیفری یک صادر نماید.
نظر اکثریت
نسبت به موضوع فقط یک قرار صادر میشود بدین صورت که تشخیص عنوان اتهامی با قاضی پرونده می‌باشد و با تغییر عنوان اتهامی، قاضی یک قرار صادر میکند زیرا برای یک فعل نمیتوان دو قرار صادر نمود و بر فرض قبول اینکه اگر با صدور قرار منع تعقیب نسبت به عمدی بودن اتهام، پرونده با صدور کیفرخواست نسبت به قتل غیرعمدی به دادگاه ارسال گردد و دادگاه اقدام به صدور رای نماید در صورت اعتراض به قرار منع تعقیب با ارسال پرونده به دادگاه و نقض قرار، امکان صدور آراء متناقض می رود. به هر حال برای یک فعل اتهامی نمیتوان دو قرار صادر نمود.
نظر اقلیت
نسبت به موضوع دو قرار صادر میگرد نسبت به موضوع قتل غیرعمدی جلب به دادرسی و نسبت به موضوع قتل عمدی قرار منع تعقیب صادر میگردد چون حقوق مکتسبه شاکی وجود دارد و حق اعتراض نسبت به خواست وی یعنی قتل عمدی از بین می رود لذا باید نسبت به موضع دو قرار جداگانه صادر گردد.
نظر ابرازی
بازپرس فقط نسبت به قتل عمدی اظهار نظر نموده و وارد اینکه فعل اتهام غیرعمد است نمی شود، چون خواسته شاکی فقط قتل عمد بوده نسبت به غیرعمدی بودن آن اظهار نظر نمی گردد.