صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1401/03/03
برگزار شده توسط: استان سمنان/ شهر سمنان
موضوع
تکلیف دادگاه تجدیدنظر در مورد ادله ابرازی جدید در مرحله تجدیدنظر
پرسش
خوانده دعوی در مقام دفاع، به ادله‌ای استناد می‌نماید اما نامبرده، در مهلت قانونی که توسط دادگاه تعیین شده، نتوانسته ادله را ارائه نماید و به همین جهت، قاضی دادگاه نخستین، خوانده را بر مبنای خواسته محکوم می‌نماید. خوانده در مقام تجدیدنظرخواهی، ادله خود را به دادگاه تجدیدنظر ارائه کرده است. در این صورت، تکلیف دادگاه تجدیدنظر در مورد ادله ابرازی تجدیدنظرخواه چیست؟
نظر هیات عالی
نظریه اکثریت به دلایل ذیل صحیح است:
اولاً؛ تفاوت دادگاه تجدیدنظر و دیوان عالی کشور این است که دادگاه تجدیدنظر، شان رسیدگی ماهوی دارد ولیکن دیوان عالی کشور مرجع عالی قضایی نقض و ابرام است؛ بنابراین همانطور که دادگاه تجدیدنظر حق رسیدگی ماهیتی پس از نقض رای را دارد، حق بررسی و ارزیابی دلایل جدید را نیز دارد. ثانیاً؛ مطابق ماده 509 ق.آ.د.م سابق ابراز دلیل جدید، ادعای جدید نیست. یعنی در مرحله تجدیدنظر فقط ادعای جدید قابل پذیرش نیست؛ ولی دلایل جدید قابل پذیرش است و ماده 199 ق.آ.د.م جدید موید ین استنباط است.
نظر اکثریت
از آنجا که یکی از آثار تجدیدنظرخواهی، انتقال دعوی است و با تجدیدنظرخواهی، تمامی موضوع دعوی از دادگاه نخستین، به دادگاه تجدیدنظر منتقل می‌گردد و مطابق ماده 356 قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی، تمام مقرراتی که در مرحله بدوی رعایت می‌شود در مرحله تجدیدنظر نیز جاری است؛ لذا چنانچه تجدیدنظرخواه، ادله اثباتی خود را در دادگاه تجدیدنظر ارائه نماید، قضات دادگاه تجدیدنظر مکلف به رسیدگی به ادله ابرازی می‌باشند.
نظر اقلیت
طبق ماده 96 قانون مذکور، اطراف پرونده مکلفند اصل و رونوشت اسنادی که به آن استناد نموده‌اند را در دادگاه حاضر نمایند و بر اساس قسمت اخیر ماده اشاره شده، چنانچه خوانده دعوی، اصل و تصویر اسناد استنادی خود را ارائه ننماید، این اسناد از عداد دلایل وی خارج می‌شود. از طرفی خوانده دعوی می‌تواند برای ارائه اسناد خود از دادگاه مهلت بخواهد (قسمت اخیر ماده 96 قانون اشاره شده)، ضمن آنکه در ماده 348 همان قانون، جهات تجدیدنظرخواهی ذکر شده است، یکی از جهات تجدیدنظرخواهی، ادعای عدم توجه قاضی به ادله ابرازی است. از آنجا که در فرض سوال، دادگاه نخستین، به خوانده دعوی، برای ارائه دلیل، مهلت کافی داده است با این وجود، نامبرده ادله را ارائه ننموده است؛ لذا طبق قاعده اقدام، ارائه دلیل در مرحله تجدیدنظر، موجه نیست و نمی‌توان به آن ترتیب اثر داد.