تاریخ نظریه: 1395/02/20
شماره نظریه: 7/95/320
شماره پرونده: 59-861/1-72
استعلام:
...
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
1- اولاً، مواد 48 و 190 قانون آیین دادرسی کیفری 1392 و نیز ماده 128 قانون آیین دادرسی کیفری 1378 در مقام تجویز حق همراه داشتن وکیل در مرحله تحقیقات مقدماتی می‌باشند، نه منع مداخله وکیل بدون حضور موکل؛ ضمن آنکه مواد فوق‌الاشعار ناظر به مرحله تحقیقات مقدماتی است و نه مرحله رسیدگی در دادگاه که پرونده با کیفرخواست به دادگاه ارسال شده است. اصولاً محدودیتهای قانونی در حضور و مداخله وکیل در مرحله تحقیقات مقدماتی (نظیر ماده 190 قانون صدرالذکر) قابل تسری به مرحله دادرسی(به معنای اخص) نمی‌باشد و مفاد اصل 35 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و مواد 5، 6 و 7 قانون آیین دادرسی کیفری 1392 نیز موید این نظر است، لذا در فرض استعلام، عدم حضور متهم در مرحله تحقیقات مقدماتی (دادسرا) و دادرسی (دادگاه) و عدم صدور قرار تأمین کیفری نسبت به وی، مسقط حق او در برخورداری از وکیل و دفاع از اتهام انتسابی از طریق وکیل انتخابی نمی‌باشد. ضمناً ماده 350 قانون یادشده مقرر می دارد: در صورتی که متهم دارای وکیل باشد، جز در جرائم موضوع بندهای (الف)،(ب)،(پ) و (ت) ماده(302) این قانون و نیز در مواردی که دادگاه حضور متهم را لازم تشخیص دهد عدم حضور متهم در جلسه دادگاه مانع از رسیدگی نیست.
ثانیاً، مفروض عبارت « در این صورت اجرای رأی، متوقف و متهم تحت الحفظ به همراه پرونده به دادگاه صادرکننده حکم اعزام می‌شود» مذکور در تبصره 2 ماده 406 قانون آیین دادرسی کیفری 1392مواردی است که اجرای رأی کیفری آغاز شده است و مسبوق به حضور و یا جلب محکومٌ علیه است، لذا در فرض سوال که وکیل محکومٌ علیه پیش از جلب و بدون حضور وی در اجرای احکام، طی لایحه ای نسبت به رأی اعتراض کرده است، اعتراض وی قابل رسیدگی است و موجبی برای منوط کردن شروع رسیدگی دادگاه به جلب و اعزام محکوم علیه واخواه وجود ندارد. ضمناً پیگیری پرونده توسط وکیل متهم در مراحل دیگر دادرسی (تجدیدنظر و..) نیز بدون حضور متهم فاقد اشکال قانونی است.