تاریخ نظریه: 1398/02/29
شماره نظریه: 7/98/100
شماره پرونده: 98-186/1-100ک
استعلام:
در صورت صدور حکم محکومیت محکوم علیه در راستای اعمال ماده 134 ق م ا مصوب سال 92 بلحاظ تعدد جرایم ارتکابی و نیز قابلیت اجرای مجازات اشد در راستای اعمال ماده مزبور چنانچه محکوم علیه در راستای اجرای حکم تصدیری در زندان محبوس و مجازات اشد به لحاظ شمول عفو قابلیت اجرا را از دست دهد نوبت به مجازات اشد بعدی خواهد رسید یا خیر؟
آیا در خصوص آزادی مشروط و تخفیف مجازات محکوم علیه موصوف نیز مطابق موضوع مندرج در بند 1 اقدام خواهد گردید یا خیر؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
(1 و2)عفو و آزادی مشروط، از موارد اجرای مجازات است؛ کما این که مطابق تبصره 3 ماده 25 قانون مجازات اسلامی، « در عفو و آزادی مشروط، اثر تبعی محکومیت پس از گذشت مدت های فوق از زمان عفو یا اتمام آزادی مشروط رفع می‌شود. محکوم در مدت زمان آزادی مشروط و... از حقوق اجتماعی محروم می‌گردد». بنابراین، در صورتی که مجازات اشد تعیین شده مشمول حکم آزادی مشروط طبق ماده 58 قانون موصوف گردد، موجب قانونی جهت اجرای مجازات اشد بعدی نیست؛ بویژه اینکه طبق مقررات ماده 61 قانون مورد بحث، هرگاه محکوم بدون عذر موجه، بیش از دو بار از دستورهای دادگاه تبعیت نکند یا مرتکب یکی از جرائم مذکور در این ماده شود، آزادی مشروط، لغو و علاوه بر مجازات جرم جدید، باقی‌مانده محکومیت قبلی نیز اجراء می‌شود و در صورت شمول عفو نسبت به مجازات اشد نیز همانطور که فوقاً اعلام شد، چون عفو از موارد اجراء مجازات است، موجب قانونی جهت اجرای مجازات اشد بعدی وجود ندارد. در صورت شمول عفو نسبت به بخشی از مجازات، باقی مانده مجازات اشد اجراء می‌شود.
مقنن طبق ماده 134 قانون مجازات اسلامی 1392، تقلیل یا تبدیل مجازات اشد را به یکی از علل قانونی موجب اجرای مجازات اشد بعدی دانسته است که شامل تخفیف مجازات به موجب قانون، موضوع بند ب ماده 10 قانون یاد شده می‌شود و منصرف از مواردی است که با اعمال کیفیات مخففه توسط دادگاه (تخفیف قضائی)، مجازات اشد تقلیل یابد؛ وگرنه با فلسفه وضع مقررات ناظر به تخفیف قضایی مجازات که به موجب تبصره 3 ماده 134 قانون مورد بحث در موارد تعدد جرم نیز تجویز شده است، در تعارض خواهد بود.