صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1381/11/07
برگزار شده توسط: استان آذربایجان شرقی/ شهر شبستر
موضوع
اقامه ایرادات موضوع ماده 84 قانون آیین دادرسی مدنی
پرسش
آیا ایرادات موضوع ماده 84 قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی راشخص خوانده باید اقامه نماید یا دادگاه نیز رأساً و بدون ایراد خوانده به استناد ماده مرقوم حسب مورد قرار عدم صلاحیت یا قرار رد دعوا میتواند صادر نماید؟
نظر هیئت عالی
با توجه به عمده شقوق و بندهای ماده 84 قانون آیین دادرسی مدنی که برای دادگاه تکلیف توجه به مواردی شده که حسب ماده 3 قانون مزبور باید با التفات به آن اصدار رأی شود، در صورتی که رأساً متوجه ایرادات مربوط شود، میتواند با در نظر گرفتن ماده 90 قانون آیین دادرسی مدنی در آن موارد اظهارنظر نماید.
نظر اکثریت
در ایرادات معنونه در ماده 84 قانون آیین دارسی مدنی ایراد خوانده موضوعیت نداشته و در تمام موارد و بندهای ماده مرقوم اگر دادگاه متوجه ایراد گردد رأسا میتواند حسب مورد قرار عدم صلاحیت یا امتناع از رسیدگی و یا قرار رد دعوا صادر نماید و نیازی به ایراد خوانده ندارد و صدر ماده مذکور اشعار داشته در موارد زیر خوانده میتواند ضمن پاسخ نسبت به ماهیت دعوا ایراد کند، نافی اعمال آنها از ناحیه دادگاه نیست.
نظر اقلیت
باید بین ایرادات مذکور در ماده 84 قانون آیین دادرسی مدنی قایل به تفکیک شد برخی از
ایرادات جنبه آمره داشته از قبیل ایراد عدم صلاحیت بند (1 (یا صدور حکم حجر خوانده،
جنون یا ورشکستگی و... توسط دادگاه بند (3 (اعتبار امر مختومه داشتن دعوا بند (6 (مشروع
نبودن دعوا بند (8 (و ذی نفع نبودن خواهان و اقامه دعوا خارج از مواعد قانونی اقامه شده
بندهای (10 (و (11 (که دادگاه‌ها در مورد بندهای مذکور خود رأساً و بدون امر خوانده نیز
میتواند قرار عدم صلاحیت یا قرار رد دعوا صادر کند. در بقیه ایرادات باید شخص خوانده
ایراد کند و دادگاه رأساً نمیتواند قرار رد صادر نماید. و ماده 90 قانون مرقوم که اشعار داشته:
«هرگاه ایرادات تا پایان جلسه اول ابراز نشده باشد دادگاه ملکف نیست جدا از ماهیت دعوا به
آن رأی دهد» مثبت همین نظر است چرا که با توجه به جنبه آمره داشتن ایراد (برای مثال
خوانده در جلسه دوم به اعتبار مختومه داشتن دعوای خواهان ایراد نماید) دادگاه مکلف نیست
به ماهیت دعوا رسیدگی نماید. و میتواند قرار رد دعوا صادر و در ماهیت رسیدگی نماید ولی
در ایراداتی که جنبه آمره ندارند دادگاه مکلف نیست جدا از ماهیت به آن رسیدگی و رأی
صادر نماید.