تاریخ نظریه: 1397/03/28
شماره نظریه: 7/97/610
شماره پرونده: 97-54-610
استعلام:
1- با توجه به ضرورت رعایت تناسب در اعمال مجازات جرائم موضوع مواد 4 و 5 و 8 قانون اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر و الحاق موادی به آن در اجرای ماده 134 قانون مجازات اسلامی مجازات موضوع بندهای مواد مذکور از قانون اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر دارای حداقل و حداکثر می‌باشد یا خیر؟
2- منظور از جرائم موضوع این قانون در تبصره قانون الحاق یک ماده به قانون مبارزه با مواد مخدر مصوب 8/2/96 مجلس شورای اسلامی همین قانون است یاقانون اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر و الحاق موادی به آن مصوب 1367 و 1376 می‌باشد؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
1- اولاً: مجازات جرایم موضوع مواد 4،5،8 قانون اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر 1376 که در بندهای مختلف مواد موصوف با توجه به میزان مواد مخدر تعیین شده است همگی جز مجازات اعدام دارای حداقل و حداکثر می‌باشند بنابراین تصریح قانون گذار به رعایت تناسب در تعیین میزان مجازات توسط دادگاه و به دنبال آن صدور حکم به مجازات تعیین در دادنامه وصف دارا بودن حداقل و حداکثر را از آن زائل نمی کند.
ثانیاً: رعایت تناسب در تعیین مجازات جرائم موضوع قانون اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر به این معناست که دادگاه با توجه به میزان مواد مکشوفه و تطبیق اتهام با هریک از بندهای موضوع مواد 8،5،4 قانون مذکور مجازاتی بین حداقل وحداکثر با توجه به سن شخصیت متهم و سایر اوضاع و احوال قضیه تعیین می‌نماید اجرای مقررات مربوط به تعدد جرایم تعزیری موضوع ماده 134 قانون مجازات اسلامی 1392 در صورت تعدد جرایم ارتکابی موضو ع قانون اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر به نوعی در راستای رعایت تناسب مجازات جرم است که با توجه به رای وحدت رویه شماره 738 مورخ 1393/10/30 دیوان عالی کشور در جرایم موضوع قانون صدرالذکر نیز باید اعمال گردد چنانچه تعدد جرایم مشمول صدر ماده 134 قانون مجازات اسلامی 1392 باشد چون دادگاه مکلف به تعیین حداکثر مجازات برای هریک از جرایم است تناسب مجازات موقعیتی ندارد ولی چنانچه بیش از سه جرم باشد دادگاه با رعایت تناسب مجازات هریک از جرایم بیش از حداکثر مشروط به اینکه از حداکثر به اضافه نصف تجاوز نکند تعیین می‌نماید در و اقع تعیین بین حداکثر مجازات قانونی تا حداکثر به اضافه نصف محل رعایت تناسب است.
2) ازآن جا که قانون الحاق یک ماده به قانون مبارزه با مواد مخدر مصوب 1396/7/12 به عنوان ماده ی 45 به قانون مبارزه با مواد مخدر مصوب 1376 الحاق و با آن وحدت پیدا کرده است منظور مقنن از عبارت در مورد جرایم موضوع این قانون که مجازات حبس بیش از 5 سال دارد مذکور در تبصره ی ماده ی 45 الحاقی جرایم موضوع قانون مبارزه با مواد مخدرمصوب 1376 با اصلاحات و الحاقات بعدی است.