صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1399/08/08
برگزار شده توسط: استان فارس/ شهر شیراز
موضوع
تکلیف دادگاه به صرف تقدیم لایحه بدون دادخواست تجدیدنظرخواهی توسط وکیل
پرسش
وکیل خواهان دعوی استرداد لاشه چک مطرح که منتهی به حکم بطلان دعوی شده است. بعد از انقضاء مهلت تجدیدنظرخواهی وکیل خواهان لایحه‌ای به دادگاه ارائه و به رأی صادره اعتراض نموده، منتها دادخواست تجدیدنظرخواهی تقدیم ننموده است. سپس وکیل خواهان مجدداً لایحه‌ای به دادگاه تقدیم نموده و تقاضای اخطار رفع نقص جهت تقدیم دادخواست تجدیدنظرخواهی نموده است. آیا موضوع تحت شمول ماده 345 قانون آیین دادرسی مدنی قرار دارد؟
نظر هیئت عالی
در پاسخ به سوال، نظریه اکثریت مطلوب است. تجدیدنظرخواهی با دادخواست انجام می‌گیرد و دادگاه تکلیفی به رفع نقص ندارد؛ زیرا موارد رفع نقص در مواد 51 و 53 ق.آ.د.م مشخص شده و اصل دادخواست از موارد رفع نقص نمی‌باشد و به صرف تقدیم لایحه بدون دادخواست تجدیدنظرخواهی، پرونده به مرجع تجدیدنظر ارسال نمی‌شود.
نظر اکثریت
در صورتی که بعد از انقضاء مهلت تجدیدنظرخواهی لایحه تقدیم نموده باشد دادگاه مواجه با هیچ تکلیفی نیست. هنگامی که دادخواست تجدیدنظرخواهی بعد از مهلت قانونی تقدیم شود دادگاه به استناد تبصره دوم ماده 339 قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی مصوب 1379/1/21 قرار رد دادخواست تجدیدنظرخواهی صادر و اعلام می‌نماید و به اولویت تقدیم لایحه بعد از مهلت تجدیدنظرخواهی هیچ تکلیفی برای دادگاه به وجود نمی‌آورد؛ در فرض که وکیل خواهان در مهلت قانونی لایحه اعتراضی تقدیم نموده بدون اینکه دادخواست تجدیدنظرخواهی تقدیم نماید، موجبی برای صدور اخطار رفع نقص یا تجدید دادخواست تجدیدنظرخواهی نیست چون مقررات شکلی و آمره رعایت نگردیده است. به موجب ماده 345 قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی می‌بایست دادخواست تجدیدنظرخواهی مطرح شده باشد تا حسب مورد اخطار رفع نقص جهت رفع نقایص دادخواست تقدیمی صادر شود یا اینکه دادخواست تقدیمی تجدید گردد؛ در حالی که اگر صرفاً لایحه بدون دادخواست مطرح شده باشد چنین لایحه‌ای قابل ترتیب اثر نیست صرف تقدیم لایحه موجب تکلیف دادگاه برای صدور اخطار رفع نقص نیست؛ زیرا رسیدگی در مرحله تجدیدنظر مانند مرحله بدوی مستلزم تقدیم دادخواست می‌باشد. در صورتی که اعتراض به رأی روی برگ مخصوص چاپی صورت نگیرد طبق ماده 51 قانون آیین دادرسی مدنی اصلاً دادرسی به جریان نمی‌افتد و پرونده می‌بایست بایگانی گردد. مطابق ماده 339 قانون آیین دادرسی مدنی نیز می‌بایست دادخواست تجدیدنظرخواهی مطرح شود و ماده 345 همان قانون نیز ناظر به موردی است که دادخواست به معنی اخص تقدیم شده باشد در صورتی که صرفاً لایحه در مهلت قانونی تقدیم شده باشد پرونده اقدامی ندارد و می‌بایست بایگانی گردد.
نظر اقلیت
در مواد 51 و 53 قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی مصوب 1379/1/21 ضمانت اجرایی برای عدم تقدیم دادخواست وجود ندارد و صرف لایحه کافی است؛ بنابراین باید اخطار رفع نقص صادر نمود.