تاریخ نظریه: 1399/02/31
شماره نظریه: 7/99/237
شماره پرونده: 99-168-237 ک
استعلام:
نظر به اینکه آخرین اراده قانونگذار راجع به دعاوی خصوصی که به تبع امر کیفری در دادگاه‌های نظامی مطرح می‌گردند طبق مواد 575 و 576 از قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 رعایت تشریفات آیین دادرسی مدنی و تقدیم دادخواست است و از طرفی در موادی از مواد قانون مجازات جرائم نیروهای مسلح من جمله مواد 132- 125- 110- 108- 101- 100- 85 به صدور حکم به رد عین یا مثل یا قیمت و یا جبران خسارت در حین انشای رای اشاره شده است حال سوال اینجاست آیا موضوع مقررات مواد 575 و 576 قانون مرقوم صرفا زمانی است که در متن مواد به رد عین یا مثل یا قیمت و یا جبران خسارت اشاره نشده باشد؟ یا خیر چه در متن مواد اشاره شده باشد و چه اشاره نشده باشد می‌بایست مقررات مواد موصوف 575 و 576 ق.ا.ک رعایت گردد.
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
قسمت اخیر ماده 132 قانون مجازات جرایم نیروهای مسلح مصوب 1382 مبنی بر اینکه جبران خسارت ناشی از جرم در دادگاه‌های نظامی نیاز به تقدیم دادخواست ندارد با توجه به وحدت موضوع ماده 132 با ماده 575 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 که به عکس ماده 132، مطالبه ضرر و زیان مادی ناشی از جرم وارد شده به نیروهای مسلح را منوط به تقدیم دادخواست ضرر و زیان دانسته است، نسخ ضمنی گردیده است. شایسته ذکر است که رد عین مال ناشی از ارتکاب جرم با عنایت به ماده 148 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 تکلیف قانونی دادگاه است و نیاز به تقدیم دادخواست ندارد