صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1398/03/21
برگزار شده توسط: استان گیلان/ شهر شفت
موضوع
حضوری یا غیابی بودن رای نسبت به شرکت بیمه و صندوق تامین خسارات های بدنی در رسیدگی کیفری
پرسش
با توجه به قانون بیمه اجباری خسارات وارد شده به شخص ثالث در اثر حوادث ناشی از وسایل نقلیه که لزوم دعوت بیمه گر یا صندوق تامین خسارت های بدنی را الزامی دانسته است در رسیدگی کیفری آیا در صورت عدم حضور ایشان رای صادر شده نسبت به شرکت بیمه و صندوق غیابی خواهد بود یا خیر؟
نظر هیئت عالی
مطابق ماده 50 قانون بیمه اجباری خسارات وارد شده به شخص ثالث در اثر حوادث ناشی از وسایل نقلیه مصوب 20/2/ 1395برای مراجع قضایی تکالیفی تعیین شده است و از جمله این که صندوق یا شرکت بیمه مربوط را در مواردی که صندوق با شرکت بیمه طرف دعوا نباشد، از طرح دعوا علیه مسبب حادثه مطلع نموده و زمان تشکیل دادگاه را رسماً به آن ها اطلاع دهند و نسخه ای از رأی صادره را به آنها ابلاغ نمایند. لذا در این فرض شرکت بیمه یا صندوق طرف دعوا نیستند تا غیابی یا حضوری بودن رأی نسبت به آن ها مصداق داشته باشد؛ بنابراین نظریات ابرازی قضات محترم دادگستری شهرستان شفت استان گیلان، صرفاً در حدود فوق الذکر مورد تأیید است.
نظر اکثریت
رای در مورد شرکت بیمه گر و صندوق نمی تواند حضوری یا غیابی باشد چون اصحاب دعوی محسوب نمی شوند حضوری یا غیابی بودن رای بستگی به حضور یا عدم حضور متهم دارد. قانون گذار در ماده 50 قانون بیمه صرفا دادگاه را مکلف کرده که صندوق یا شرکت بیمه را در مواردی که طرف دعوی نباشند از طرح دعوی علیه مسبب حادثه مطلع نمایند و یک نسخه از رای را برای آنها ارسال نمایند و تنها بیمه گر یا صندوق می‌تواند مطابق قانون آیین دادرسی مدنی به عنوان وارد ثالث یا اعتراض ثالث اقدام نمایند بنابراین رای صادر شده نسبت به آنها نه حضوری است و نه غیابی. ضمن اینکه پرداخت دیه حسب ماده 85 قانون آیین دادرسی کیفری و ماده 21 قانون بیمه اجباری خسارات وارد شده به شخص ثالث در اثر حوادث ناشی از وسایل نقلیه تکلیفی است که قانون بر عهده صندوق و شرکت بیمه گذاشته است و حسب مورد باید بدون حکم دادگاه پرداخت شود بنابراین نیازی به صدور رای دادگاه در دو مورد مذکور نمی‌باشد تا رای غیابی یا حضوری باشد.
نظر اقلیت
باید بین موردی که دادگاه بر اساس ماده 85 قانون آیین دادرسی کیفری و ماده 21 قانون بیمه اجباری خسارات وارد شده به شخص ثالث در اثر حوادث ناشی از وسایل نقلیه رسیدگی می کند با غیر آن قائل به تفکیک شد در موردی که دادگاه بر اساس ماده 21 و 85 قوانین مذکور رسیدگی می کند صندوق یا شرکت بیمه به عنوان اصحاب دعوی محسوب و رای نسبت به آنها حضوری یا غیابی محسوب می‌شود چون به عنوان اصحاب دعوی دعوت شده اند و در این دو مورد دادگاه صندوق یا شرکت بیمه را به پرداخت دیه محکوم می کند نه متهم را اما در موردی که متهم مشخص و دارای بیمه نامه می‌باشد دادگاه متهم را محکوم به پرداخت دیه می کند و صرفا صندوق یا شرکت بیمه را دعوت می‌نماید و در این مورد رای نسبت به متهم حسب مورد حضوری یا غیابی می‌باشد و نسبت به شرکت بیمه و صندوق حضوری یا غیابی مصداق پیدا نمی کند و صرفا بر اساس ماده 50 قانون بیمه اجباری خسارات وارد شده به شخص ثالث در اثر حوادث ناشی از وسایل نقلیه می‌توانند به عنوان وارد ثالث یا معترض ثالث وارد رسیدگی شوند..مضافا اینکه قانون گذار در ماده 50 صرفا موردی را پیش بینی کرده است که صندوق یا شرکت بیمه طرف دعوی هستند و در مورد غیر آن باید به اصول حقوقی مراجعه کرد و بر اساس اصول حقوقی دادگاه شخصی را محکوم می کند که برای دادرسی وی را دعوت کرده و جز اصحاب دعوی باشد و در این صورت هم رای می‌تواند حسب مورد حضوری یا غیابی باشد.