صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1400/09/23
برگزار شده توسط: استان گیلان/ شهر رضوانشهر
موضوع
بررسی امکان توقیف حساب مستمری متوفی
پرسش
محکوم‌له پرونده حقوقی جهت وصول محکوم‌به مبادرت به توقیف حساب حقوق مستمری محکوم‌علیه نموده و چندین قسط از محکوم‌به را از این طریق در اجرای ماده 96 از قانون اجرای احکام مدنی دریافت می‌نماید. بعد از گذشت چند ماه و قبل از استهلاک کامل محکوم‌به، محکوم‌علیه فوت نموده و حقوق مستمری ایشان به همسرش (زوجه) انتقال می‌یابد. حال محکوم‌له با تقدیم تقاضایی، خواستار توقیف حساب مستمری متوفی که به همسرش انتقال یافته گردیده است. نظر خود را به‌طور مستدل و مستند در خصوص امکان اجابت تقاضای محکوم‌له بیان نمایید.
نظر هیات عالی
حقوق مستمری که از محکوم‌علیه به زوجه او منتقل می‌شود؛ متعلق به شخص مستمری‌بگیر است نه محکوم‌علیه؛ لذا امکان توقیف آن وجود ندارد؛ بنا به مراتب مذکور، نظر اکثریت مورد تایید است.
نظر اکثریت
با توجه به اینکه حقوق مستمری که به زوجه انتقال یافته جزو ترکه متوفی نبوده بلکه تمهیدی قانونی برای ادامه زندگی شرافتمندانه همسر متوفی بوده و در واقع ذیحق آن، شخص همسر متوفی بوده نه خود متوفی که اگر غیر از این بود سایر وراث نیز می‌بایست به نسبت سهم‌الارث از آن بهره‌مند می‌گردیدند، حال آنکه چنین نیست؛ لذا قابل توقیف نیست. همچنین در تقویت این نظر می‌توان به اصل نسبیت اثر آراء محاکم استناد نمود چراکه حکم محکمه فقط نسبت به طرفین پرونده و قائم‌مقام قانونی ایشان موثر است حال آن که همسر متوفی در موضوع مورد سوال قائم‌مقام نیست. همچنین حقوق مستمری متوفی که به همسرش تعلق می‌گیرد جزو ماترک نبوده تا برای دیان امکان توقیف آن فراهم باشد.
با توجه به اینکه در موارد شک و تردید می‌بایست به قدر متیقن اکتفا نمود. در شمول حکم توقیف به مستمری زوجه تردید ایجاد شده که اصل بر عدم امکان توقیف می‌باشد.
نظر اقلیت
با توجه به لزوم ادای دین داین و به جهت جلوگیری از اضرار به شخص محکوم‌له، امکان توقیف مستمری وجود دارد چراکه حقوق مستمری متعلق به شخص متوفی بوده و به تبع آن به همسرش انتقال یافته است لذا دیون شخص متوفی ارجحیت دارد.